Elm və Kosmos
Komet Partlayışı Clovis Mədəniyyətini Silibmi?
33
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizKomet Partlayışının Təsiri: Tarixi Dəyişdirən Hadisə
Yeni araşdırma, 12800 il əvvəl baş vermiş Younger Dryas dövrünün, kosmik toqquşmalarla əlaqəli olduğunu iddia edir. Bu dövr, ani iqlim soyuması ilə xarakterizə olunur və Şimali Amerikada həm megafaunanın yox olmasına, həm də Clovis mədəniyyətinin süqutuna səbəb olmuşdur.
Araşdırmanın Əsas Faktları
Kaliforniya Universitetinin Santa Barbara professoru James Kennett və komandası, Clovis mədəniyyətinə aid üç ərazidə şoklanmış kvars dənəcikləri aşkar etmişdir: Arizona Murray Springs, New Mexico Blackwater Draw və Santa Rosa adasındakı Arlington Canyon. Bu kvars dənəcikləri, yüksək təzyiq və istilik nəticəsində deformasiya olunmuş qum dənələrindən ibarətdir. Araşdırmada, elektron mikroskopiya daxil olmaqla 10 müxtəlif analitik texnika tətbiq edilmişdir.
Şoklanmış Kvarsın Əhəmiyyəti
Şoklanmış kvars ilk dəfə yeraltı nüvə silahı sınaqlarında aşkar edilmişdir. Bu dənəciklər, həm də meteorit kraterlərində və ildırım zərbəsi nəticəsində meydana gəlir. Kennett və həmkarları, Younger Dryas dövrünə aid təbəqələrdə bu kvars dənəciklərini, platin, nanodiamantlar və mikrosferüllərlə birlikdə aşkar etmişdir. Bu sübutlar, kosmik toqquşmaların izlərini daha da gücləndirir.
Elmi Hipotezlər və Mübahisələr
Younger Dryas Təsir Hipotezi (YDIH), parçalanmış komet və ya asteroidin Yer üzündə ani soyuma yaratdığını iddia edir. Bu hipotez, Clovis mədəniyyətinin yox olması və mamont kimi megafaunanın məhv olmasını izah edir. Lakin hipotez elmi cəmiyyətdə tam qəbul olunmayıb. Tənqidçilər, təsir kraterinin olmamasını əsas gətirir və digər sübutların alternativ səbəblərlə izah edilə biləcəyini iddia edirlər.
Araşdırmanın Nəticələri
Araşdırma müəllifləri, şoklanmış kvarsın mövcudluğunun, hipotezi dəstəklədiyini bildirir. Şoklanmış kvars, digər sübutlarla birlikdə, Younger Dryas dövründə kosmik təsirlərin olduğu fikrini gücləndirir. Kennett və komandası, bu tapıntıların iqlim, ekosistemlər və insan cəmiyyətləri üzərində kosmik təsirlərin qlobal miqyasda öyrənilməsinə töhfə verdiyini vurğulayır.
Gələcək Araşdırmalar və Perspektivlər
Younger Dryas dövrü ilə bağlı araşdırmalar, iqlim dəyişikliyi və kosmik təsirlərin insan tarixindəki rolunu daha yaxşı anlamağa kömək edir. Bu araşdırmalar, həmçinin Yer üzünün gələcəkdə kosmik təhlükələrə qarşı necə hazırlanmalı olduğuna dair məlumatlar təqdim edir.