2025-ci il iyunun 29-da Disney Cruise Line gəmisində dördüncü göyərtədə yerləşən gəzinti zolağından bir uşaq dənizə düşüb. Atası dərhal onu xilas etmək üçün suya atlanıb. Hadisə zamanı gəminin "Adamın Dənizə Düşməsi" (MOB) sistemi işə düşərək heyəti xəbərdar edib. Bir neçə dəqiqə ərzində xilasedici dairələr və qayıqlar suya buraxılıb və hər iki nəfər xilas edilib. Bu hadisə təkcə bu gəmi ilə məhdudlaşmayıb. 2023-cü ildə yayımlanan məlumatlara görə, hər il orta hesabla 19 sərnişin kruiz gəmilərindən dənizə düşür.

Buna baxmayaraq, bütün kruiz gəmiləri bu cür həyatı xilas edən MOB sistemləri ilə təchiz olunmayıb. Gəmilərdən müəyyən təhlükəsizlik sistemlərinin quraşdırılması tələb edilsə də, zəif nəzarət mexanizmləri və qeyri-kafi yoxlamalar səbəbindən bu texnologiya hələ də bütün gəmilərdə mövcud deyil. 2010-cu ildə qəbul edilən "Kruiz Gəmilərinin Təhlükəsizliyi və Mühafizəsi Aktı" sərnişinlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yüksək məhəccərlər, təhlükəsizlik qıfılları və vaxtında reaksiya verən alətlər kimi müəyyən standartların tətbiqini tələb edir.

Qanunda qeyd edilir ki, "Gəmi sərnişinlərin görüntülərini çəkə bilən və ya onların dənizə düşməsini aşkar edə bilən texnologiyaları, bu cür texnologiyalar mövcud olduğu təqdirdə, inteqrasiya etməlidir." MOB sistemləri əsasən kameralar, radarlar və inteqrasiya olunmuş siqnalizasiya sistemindən ibarət mürəkkəb bir dəst kimi işləyir. Bu texnologiyanın orta qiyməti təxminən 200.000 ABŞ dollarıdır.

MOB Sensorları Necə İşləyir? PureTech Systems adlı şirkətin məlumatına görə, MOB sistemləri yalnız profilaktik tədbir kimi deyil, həm də illər ərzində baş verən qəzaların qarşısını almaq üçün vacibdir. 2009-2019-cu illər arasında 200-dən çox belə hadisə qeydə alınıb, lakin yalnız 48 nəfər xilas edilib. Məhz burada Marss şirkətinin MOBtronic sistemi işə düşür. Bu sistem mikroradarlar və termal kameralarla təchiz olunmuş portativ dəstdən ibarətdir. Sistem video analitikası və məlumat emalı imkanları ilə birləşdirilib.

2018-ci ildə "Dənizdə Təhlükəsizlik" mükafatında ən yaxşı məhsul seçilən MOBtronic, gəminin xarici gövdəsində, xüsusən də qəza ehtimalı yüksək olan yerlərdə, məsələn, məhəccərlərin yaxınlığında bir neçə sensor qurğusunu quraşdırır. Sistem, bir şəxsin dənizə düşməsi kimi hərəkətləri aşkar edərək düşmə istiqamətini, obyektin formasını və sürətini müəyyən edir və bu məlumatları emal edir. Təhlükəsizlik protokollarının mərkəzində NiDAR Core dayanır. Marss şirkətinə görə, bu texnologiya minimal yanlış siqnallarla avtonom şəkildə işləyə bilir.

Phoenix mərkəzli PureTech Systems şirkəti də MOB təhlükəsizlik həlləri təklif edir. Şirkət bildirir ki, "adamın dənizə düşməsi adi bir hadisədir" və real vaxt məlumatlarının olmaması ölüm riskini artırır. Şirkətin MOB aləti termal kameralar, 16 kameralı tam əhatə sistemi, serverlər və xüsusi proqram təminatı ilə təchiz edilib. Bu sistem dənizə düşmə hadisələrini aşkar edir, siqnallar verir, fon hərəkətlərini video analitikası ilə təhlil edir və yerin təyinini həyata keçirir.

Dənizdə Təhlükəsizlik üçün Süni İntellekt Bu ilin əvvəlində Böyük Britaniyada yerləşən Zelim startapı süni intellekt əsaslı MOB həlli ZOE üçün Böyük Britaniya Təhlükəsizlik Şurasının Səhiyyə və Təhlükəsizlik Transformasiyası Mükafatını qazanıb. ABŞ Sahil Mühafizəsinin dəstəyi ilə hazırlanmış ZOE sistemi "7 milyondan çox dəniz görüntüsü" əsasında təlim keçib. Bu sistem ekstremal şəraitdə belə su üzərindəki şəxsləri avtomatik olaraq aşkar edib izləyə bilir. ZOE-nin ən ümidverici xüsusiyyətlərindən biri, 300 metr məsafədən dənizə düşmə hadisələrini 96.8% ehtimalla aşkar edə bilməsidir.

Ənənəvi MOB sistemlərində istifadə olunan termal kameralar kifayət qədər etibarlıdır, lakin istilik siqnallarını aşkar etməkdə müəyyən məhdudiyyətləri var. Dənizdə, suyun temperaturu və duman kimi faktorlar istilik fərqlərini aşkar etməyi çətinləşdirə bilər. ZOE bu problemi həll edir və yanlış siqnalların sayını azaltdığı üçün insanları quşlardan, kiçik qayıqlardan və digər obyektlərdən ayırd edə bilir. 720p və 1080p çözünürlükdə olan görüntü sensoru, bir şəxsi 2 kilometr məsafədə, bir gəmiyə isə 3 kilometr məsafədə aşkar edə bilir.

ZELIM bildirir ki, "Hadisə aşkar edildikdə, siqnallar işə düşür, hadisə coğrafi etiketlənir, video görüntülər qeydə alınır və heyətə təlimatlı mayday çağırışı və xilasetmə siyahısı təqdim edilir." ZOE-nin inteqrasiya olunmuş ağıllı su üzərindəki şəxs (PIW) sistemi real vaxt rejimində məlumat ötürür və sərnişinləri həm düşmə anında, həm də su səthinə toxunduqdan sonra izləyir.