Elm və Kosmos
Marsda Şok Kəşf: Gizli Göl Yerinə Qaya və Toz Aşkarlanıb
163
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizMarsın Gizli Göl Sirri Həll Olunur
Marsın cənub qütbündə illərdir müzakirə olunan gizli göl hipotezi yenidən gündəmə gəldi. NASA-nın Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) aparatı, yeni radar texnikası ilə əldə etdiyi məlumatlar əsasında, bu ərazidə su gölü əvəzinə qaya və toz təbəqəsinin olduğunu müəyyən edib. Bu kəşf Marsın səthaltı strukturlarını daha dərindən anlamaq üçün mühüm addım hesab olunur.
Gizli Gölün Kəşfi və Yeni Araşdırmalar
2018-ci ildə Avropa Kosmik Agentliyinin Mars Express aparatı Marsın cənub qütbündə buz qatının altında yerləşən bir ərazidən güclü radar siqnalı aşkar etmişdi. Alimlər bu siqnalın yüksək duz tərkibli maye sudan qaynaqlandığını düşünərək, gölün varlığını irəli sürmüşdülər. Lakin MRO-nun yeni texnikası ilə edilən müşahidələr bu nəzəriyyəni şübhə altına alıb.
MRO-nun SHARAD adlı radar cihazı, xüsusi bir manevr sayəsində kosmik aparatı 120 dərəcə döndərərək siqnalları daha dərin qatlara yönləndirib. Bu texnika ilə 20 kilometr genişliyində olan və 1500 metr qalınlığında buz təbəqəsinin altında yerləşən ərazi tədqiq edilib. Nəticədə, əvvəllər aşkar edilən güclü siqnalın əksinə, zəif bir siqnal qeydə alınıb. Bu, həmin ərazidə gölün deyil, qaya və toz təbəqəsinin olduğunu göstərir.
Alternativ Versiyalar
Marsın cənub qütbündəki buz təbəqəsinin altında çoxlu sayda dağlar və dərələr mövcuddur. Alimlər hesab edir ki, Avropa Kosmik Agentliyinin aşkar etdiyi güclü siqnal, bəlkə də, buzun altındakı qədim lava axınından və ya çox hamar bir səthdən qaynaqlana bilər.
SHARAD cihazının üzərində işləyən alimlərdən Gareth Morgan deyir: 'Göl hipotezi çoxlu maraqlı elmi müzakirələrə səbəb oldu və bu, elmi kəşflərin əsas məqsədidir. Lakin yeni məlumatlar bu nəzəriyyəni dəstəkləməyi çətinləşdirir.'
Gələcək Araşdırmalar və İnsanlara Təsiri
Bu yeni radar texnikası Marsın digər maraqlı bölgələrini də tədqiq etmək üçün istifadə edilə bilər. Məsələn, Marsın ekvatorundakı Medusae Fossae adlı geoloji formasiya alimlərin diqqətini çəkir. Bəzi tədqiqatçılar bu ərazinin vulkanik kül təbəqələrindən, digərləri isə buz qatlarından ibarət olduğunu düşünür. Əgər burada buz aşkar edilərsə, bu, gələcəkdə Marsa göndəriləcək astronavtlar üçün su mənbəyi ola bilər.
NASA-nın Jet Propulsion Laboratory və Lockheed Martin Space birgə işləyərək, bu radar texnikasını daha təhlükəsiz və effektiv hala gətirib. Bu texnika Marsın kəşf edilməsində yeni üfüqlər açır və gələcəkdə insanlığın Qırmızı Planetə səyahətini daha mümkün edəcək.
Marsın sirlərini açmaq üçün aparılan bu tədqiqatlar, təkcə elmi maraqları deyil, həm də insanlığın kosmosdakı gələcəyini formalaşdırmaq üçün atılan mühüm addımlardır.