Marsda Vulkanların Kükürd Emissiyaları və Qədim Həyat Şəraiti

Texas Universitetinin alimləri Marsda 3-4 milyard il əvvəl baş verən vulkanik fəaliyyətin planetin atmosferində istilik saxlayan xüsusi kükürd qazları yaydığını aşkar etdilər. Bu tədqiqat "Science Advances" jurnalında dərc olunub və Marsın erkən həyat üçün əlverişli şəraitə malik ola biləcəyinə dair yeni perspektivlər təqdim edir.

Kükürdün Fərqli Formaları

Əvvəlki araşdırmalarda Mars vulkanlarının əsasən kükürd dioksid yaydığı düşünülürdü. Lakin bu yeni araşdırma göstərir ki, qədim Mars vulkanları daha reaktiv olan "azaldılmış" kükürd birləşmələri, o cümlədən hidrogen sulfidi, disulfuru və bəlkə də kükürd heksafluoridi kimi güclü istixana qazlarını yaymış ola bilər.

Yerin Hidrotermal Şəraitinə Oxşarlıqlar

Araşdırmanın aparıcı müəllifi, Texas Universitetinin Jackson Geologiya Məktəbində doktorant olan Lucia Bellino, bu azaldılmış kükürd birləşmələrinin Marsda unikal bir ekosistem yaratmış ola biləcəyini vurğulayıb. Bu kimyəvi şərait Yer kürəsindəki hidrotermal sistemlərə bənzəyir. Sözügedən sistemlər okean dərinliklərində müxtəlif mikroorqanizmlər üçün həyat şəraiti təmin edir. Bu, Marsda erkən həyatın mövcud olma ehtimalını artırır.

Kompüter Simulyasiyaları və NASA-nın Müşahidələri

Tədqiqat qrupu Mars meteoritlərindən əldə edilən məlumatlardan istifadə edərək 40-dan çox kompüter simulyasiyası həyata keçirib. Bu simulyasiyalar kükürdün Marsın geoloji prosesləri vasitəsilə necə hərəkət etdiyini və atmosferə necə yayıldığını modelləşdirib. Onların simulyasiyaları kükürdün müxtəlif kimyəvi formalar arasında davamlı şəkildə dəyişildiyini, bunun isə Marsın iqliminə təsir etdiyini göstərib.

NASA-nın Curiosity roveri keçən il təsadüfən bir qayanı əzərək Marsda ilk dəfə saf elementar kükürd kristalları aşkar etdikdə bu araşdırma təsdiq edilmiş oldu. "NASA-nın bu xəbərini eşitmək bizi çox sevindirdi. Tədqiqatımızın əsas nəticələrindən biri odur ki, disulfurlar atmosferə yayıldıqda saf elementar kükürd şəklində çökərdi," deyə Bellinonun məsləhətçisi və Jackson Geologiya Məktəbinin dosenti Chenguang Sun bildirib.

Marsda Qədim Həyatın Araşdırılması

Bu araşdırma Marsda qədim həyatın mümkünlüyünü anlamaq üçün yeni yollar açır. Tədqiqat qrupu növbəti mərhələdə vulkanik fəaliyyətin erkən Marsda böyük su hövzələri təmin edib-etmədiyini və azaldılmış kükürd birləşmələrinin mikroblar üçün qida mənbəyi olub-olmadığını araşdırmağı planlaşdırır.

Hazırda Marsda orta səth temperaturu -62 dərəcə Selsidir. Lakin bu nəticələr göstərir ki, Marsın erkən atmosferi daha isti olub və həyat üçün əlverişli şərait təmin edə bilib. İqlim modelləşdirmə mütəxəssisləri bu yeni məlumatdan istifadə edərək qədim Marsın nə qədər isti olduğunu və bu şəraitin nə qədər davam etdiyini daha yaxşı başa düşə bilərlər.