Elm və Kosmos
Marsda zəlzələlər və COVID-ə qarşı burun spreyi
3
Süni İntellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizMarsın Daxili Quruluşu: NASA-nın InSight Missiyasının Tapıntıları
NASA-nın 2018-ci ildə Marsın səthinə yerləşdirdiyi InSight missiyasının seysmometri, 2022-ci ildə missiyanın sona çatmasına qədər 1300-dən çox 'marszəlzələ' qeydə aldı. Bu zəlzələlərin seysmik dalğaları Marsın nüvəsi, mantiyası və qabığı haqqında ətraflı məlumat əldə etməyə imkan verdi. Yeni bir araşdırmaya görə, Mars mantiyası böyük, təxminən 4 kilometr ölçüsündə qalıqlarla doludur. Bu qalıqların qədim dövrlərdə Marsa çırpılan kosmik obyektlərin təsirlərindən qaynaqlandığı düşünülür. Bu təsirlər, planetin səthi və mantiyasını əridərək magma okeanları yaratmış və bu qayaların dərinliklərə sıxılmasına şərait yaratmışdır.
COVID-ə Qarşı Burun Spreyi: Yeni Araşdırma
JAMA Internal Medicine jurnalında dərc olunan bir araşdırmaya əsasən, azelastin adlı antihistamin maddəsi olan burun spreyi COVID-ə yoluxma riskini 67 faiz azalda bilər. Araşdırmada 450 nəfər iştirak edib və 56 gün ərzində ya azelastin spreyi, ya da plasebo istifadə edilib. COVID-ə yoluxan azelastin istifadəçiləri daha qısa müddət testdə müsbət nəticə göstəriblər. Bununla yanaşı, azelastin istifadə edənlərin ümumi tənəffüs yolu infeksiyalarında da azalma müşahidə olunub. Lakin araşdırmanın kiçik miqyası və araşdırmanın sponsorunun azelastin spreyi istehsal edən Almaniya farmakoloji şirkəti olması nəticələrin ehtiyatla dəyərləndirilməsini tələb edir.
ABŞ-da Vaksin Siyasəti və Qarışıqlıqlar
ABŞ-da COVID peyvəndləri ilə bağlı qarışıq mesajlar davam edir. Florida ştatının baş cərrahı Joseph Ladapo vaksin mandatlarını ləğv etməyi planlaşdırdıqlarını elan edib. Bu, uşaqların ictimai məktəblərə peyvəndsiz qəbul edilməsinə imkan verəcək. Digər tərəfdən, Oregon, Vaşinqton və Kaliforniya ştatlarının qubernatorları birgə 'Qərb Sağlamlıq Alyansı' adlı təşəbbüs quraraq, federal sağlamlıq siyasətlərinə etiraz ediblər. Onlar öz immunizasiya qaydalarını tibbi mütəxəssislərin tövsiyələrinə əsasən hazırlamaq niyyətindədirlər.
Sağlamlıq Vərdişləri: Tualetdə Telefon İstifadəsinin Zərərli Təsirləri
Tualetdə uzun müddət telefon istifadə etmək hemoroid riskini artıra bilər. Yeni bir araşdırmaya görə, tualetdə beş dəqiqədən çox vaxt keçirənlərdə bu vəziyyətin yaranma ehtimalı daha yüksəkdir. Telefon istifadəsinin həm də bakteriyaların çoxalmasına şərait yaratdığı qeyd olunur.
Mammutların Mikrobiomları: Tarixi Araşdırma
Cell jurnalında dərc olunan bir araşdırma, mammutların sümükləri və dişlərindən əldə edilən mikrobiom DNT-sini analiz edərək, onların həyatları boyunca bəzi bakteriyalarla birlikdə yaşadıqlarını göstərib. Bu bakteriyaların bəziləri müasir fillər və insanlarda xəstəliklərə səbəb olan mikroblarla əlaqəlidir.
Marsdan gələn məlumatlardan tutmuş, sağlamlıq və vaksin siyasətinə qədər, bu həftə elm dünyasında baş verənlər bunlardan ibarətdir.