Amerikalı geoloqların apardığı araşdırmalar Böyük Kanyonun təxminən 56 min il əvvəl, son buz dövrünün sonunda, meteoritin düşməsi nəticəsində yaranan güclü seysmik titrəyişlər səbəbindən bir neçə yüz il müddətində dərin bir gölə çevrildiyini iddia edir. Bu barədə ABŞ-ın Yeni Meksiko Universitetinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.

Araşdırmaya rəhbərlik edən professor Karl Karlstrom bildirib ki, meteorit hipotezi ilə bağlı geniş sübutlar təqdim edilib, lakin Kolorado çayının axarını bağlaya biləcək digər qeyri-adi hadisələr, məsələn, yerli zəlzələlər və ya torpaq sürüşmələri də istisna edilmir. Bununla belə, gölün qalıqlarının yaşı ilə bağlı aparılan ölçmələr – 55,6 min il – Böyük Kanyonun yaxınlığındakı Berringer kraterinin eyni dövrdə, müasir Arizona ştatında meydana gəldiyini göstərir.

Geoloqlar bu nəticəyə Böyük Kanyonun yamaclarındakı mağaralarda tapılan qədim ağac parçalarının araşdırılması zamanı gəliblər. Bu qalıqlar hələ ötən əsrin ortalarında bir arxeoloq tərəfindən aşkar edilmişdi. Yeni radiokarbon analiz metodları ilə bu qalıqların yaşı müəyyən edilib və onların 56 min il əvvəl həmin mağaralarda olduğu məlum olub. Bu tapıntı geoloqların diqqətini çəkib və onları Berringer kraterində araşdırmalar aparmağa yönəldib.

Geoloqlar həmin mağaralara yenidən səfər edərək yeni süxur və üzvi qalıq nümunələri topladılar. Həmçinin Böyük Kanyonun digər hissələrində oxşar qazıntılar aparıldı. Avstraliya və Yeni Zelandiyadakı müstəqil laboratoriyalarda iki fərqli metodla aparılan ölçmələr göstərdi ki, bütün nümunələrin yaşı təxminən 55-56 min il əvvələ aiddir.

Professor Karlstrom əlavə edib ki, su altında qalmış ağac parçalarından bəziləri hazırda Böyük Kanyonun dibindən 940 metr yüksəklikdə yerləşən mağaralarda tapılıb. Bu, həmin qalıqların bəbirlər və ya digər heyvanlar tərəfindən gətirildiyi və ya müvəqqəti su axınları ilə daşındığı hipotezini şübhə altına alır. Bu səbəbdən alimlər hesab edir ki, bu mağaralar buz dövrünün sonunda qədim gölün sahilində və ya suyun altında olub.

Araşdırmaya görə, Böyük Kanyonda yaranan bu qədim gölün səbəbi meteoritin düşməsi nəticəsində yaranan seysmik titrəyişlərdir. Bu titrəyişlər Nankouip bölgəsində kanyonun bəzi süxurlarını çökdürərək təbii bir bənd yaratmış və Kolorado çayının axarını bir neçə yüz il müddətinə dayandırmışdır. Lakin suyun səviyyəsi bəndin üstünə çatdıqda, süxurlar çayın axını ilə sürətlə aşınmış və Böyük Kanyonun böyük hissəsini əhatə edən müvəqqəti göl yox olmuşdur.