Tədqiqatçılar içkilərə qarışdırılan və tez-tez sui-istifadə məqsədilə istifadə olunan γ-hidroksibutirat (GHB) dərmanını aşkar etmək üçün müvəqqəti döymə şəklində bir stiker hazırlayıblar. Bu stiker içkilərlə təmasda olduqda bir saniyə ərzində rəngini dəyişir və aşağı konsentrasiyalarda belə dərmanı müəyyən edə bilir.

GHB və digər oxşar dərmanlar rəngsiz və dadsız olduğundan, sosial mühitlərdə içkilərə əlavə edilməsi qurbanları müdafiəsiz vəziyyətə sala bilər. Bu dərmanlar ağır alkoqol intoksikasiyasına bənzər hallara səbəb olaraq qeyri-ixtiyari hərəkətlərə və ya sui-istifadəyə yol açır. Mövcud test üsulları, məsələn, rəng dəyişdirən kartlar və ya zolaqlar, çox vaxt nəzərə çarpan və yavaş olduğundan əlavə risklər yarada bilər. Buna görə də, Caeong-Ji Kim, Jai Eun An, Kyong-Cheol Ko, Oh Seok Kwon və həmkarları GHB-ni sürətli şəkildə aşkar edə bilən və dəriyə yapışdırıla bilən bir stiker hazırlamaq qərarına gəliblər.

Bu stikerlərin hazırlanması üçün tədqiqatçılar nazik plastik təbəqə üzərinə döymə dizaynları ilə bəzədilmiş bir qəlib yerləşdiriblər. Qəlibin içinə GHB aşkar edən kimyəvi reseptorları ehtiva edən bir jel qarışığı töküblər. Daha sonra stikerin arxa tərəfini yapışqan məhlulu ilə örtərək dəriyə yapışdırılmasını təmin ediblər.

Tədqiqatçılar stikerin viski, araq, pivə, soju (Koreya alkoqollu içkisi) və qəhvə kimi müxtəlif içkilərdə GHB-ni aşkar etmək qabiliyyətini sınaqdan keçiriblər. Bir saniyə ərzində çox kiçik miqdarda, yəni 1 millilitr içkidə 0.01 mikroqram GHB səviyyəsini belə aşkar edə bilib.

Praktikada istifadəçi barmağını içkiyə batırıb bir damla stikerin üzərinə qoyaraq nəticəni dərhal görə bilər. Bundan əlavə, stiker aşkar etdiyi nəticəni 30 gün müddətində saxlayır, bu da içkiyə müdaxilənin sübutu kimi istifadə edilə bilər.

Tədqiqatçılar bu texnologiyanın ucuz, asan istehsal edilə bilən və tezliklə kommersiya məqsədilə əlçatan olacağını bildiriblər.

Daha çox məlumat üçün: "Tattoo Sticker for GHB Detection to Prevent Date Sexual Violence", ACS Sensors (2025). DOI: 10.1021/acssensors.4c03737.