Nanorobotlar: Tibbdə Yeni Dövr

Tibbin gələcəyini dəyişə biləcək bir yenilik: qan damarlarında üzən və dərman çatdıran nanorobotlar. İsveçrənin ETH Sürix universitetindən alimlər, maqnit sahələri ilə idarə olunan və insan bədənində tamamilə həll olunan mikrorobotlar hazırlayıblar. Bu robotlar dərmanları dəqiq yerlərə çatdıraraq geniş təsirləri və toksik yan təsirləri azaltma potensialına malikdir.

İnsan Bədənində İlk Uğurlar

13 noyabr 2025-ci ildə 'Science' jurnalında dərc olunan araşdırmaya əsasən, bu nanorobotlar donuz və qoyun üzərində aparılan sınaqlarda uğurla test edilib. Araşdırma rəhbəri, ETH Sürix universitetinin mexanika mühəndisi Bredli Nelson bildirib ki, sistem insan bədəninə uyğun ölçüdə işləyir və bütün komponentləri biouyğunluq testlərindən keçib. 'Bir çox dərman bazara çıxmadan toksik təsirlər səbəbindən uğursuz olur. Bu texnologiya isə dərmanı birbaşa təsirli bölgəyə çatdıraraq yan təsirləri minimuma endirə bilər.'

Dərman Çatdırma Texnologiyası

Nanorobotlar jelatinlə doldurulmuş kiçik bir muncuqdan ibarətdir. Bu muncuqlar dərman və maqnit dəmir oksid nanohissəcikləri ilə təchiz edilib. Maqnit sahələri vasitəsilə idarə olunan bu robotlar qan damarlarında hərəkət edə, axına qarşı üzə və ya axınla hərəkət edə bilirlər. Donuzlar üzərində aparılan sınaqlarda dərmanların 95%-dən çoxu dəqiq yerlərə çatdırılıb. Bu texnologiya insult, beyin şişləri kimi ciddi sağlamlıq problemlərinin müalicəsində inqilabi dəyişikliklər yarada bilər.

Gələcək Perspektivlər

Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun tibb mühəndisi Vey Qao, bu texnologiyanın tibbi tətbiqlərdə istifadəsinə 5-10 il içində başlanıla biləcəyini deyib. Qao əlavə edib ki, 'Göstərilən nəticələr ümidvericidir, lakin hələ kliniki sınaqlar tələb olunur.'

İnsan Həyatına Təsiri

Bu cür texnologiyalar, xüsusilə ağır xəstəliklərin müalicəsində yeni ümidlər yaradır. Müalicənin dəqiqliyinin artması, xəstələrin daha az yan təsirlərlə üzləşməsi deməkdir. Bəlkə də bir gün bu nanorobotlar, xəstəlikləri daha effektiv şəkildə müalicə edərək milyonlarla insanın həyatını dəyişdirəcək.

Nanorobotların tibbdə istifadəsi, insan sağlamlığına dair yeni üfüqlər açır və elm dünyasında böyük maraq doğurur. Bu texnologiya, gələcəkdə tibbi müalicələrin daha dəqiq və təhlükəsiz olmasını təmin edə bilər.