Nasa Çin vətəndaşlarını kosmos proqramlarından kənarlaşdırır

Nasa, Çin vətəndaşlarının kosmos proqramlarında iştirakını məhdudlaşdırmağa başlayıb. Bu siyasət dəyişikliyi ilk olaraq Bloomberg News tərəfindən bildirilib və ABŞ hökumət agentliyi tərəfindən təsdiqlənib.

Bethany Stevens, Nasa-nın mətbuat katibi, çərşənbə günü verdiyi açıqlamada deyib: “Nasa, Çin vətəndaşlarına dair daxili tədbirlər almışdır, o cümlədən fiziki və kibertəhlükəsizlik baxımından obyektlərimizə, materiallarımıza və şəbəkəmizə girişlərini məhdudlaşdırmışdır ki, işimizin təhlükəsizliyini təmin edək.”

Bloomberg-ə görə, Çin vətəndaşları əvvəllər podratçı və ya tədqiqatçı tələbə kimi Nasa-da çalışa bilirdilər, lakin rəsmi işçi kimi işə qəbul edilmirdilər. Ancaq 5 Sentyabrda bir neçə şəxs, IT sistemlərinə girişlərinin birdən-birə bloklandığını və üzbəüz görüşlərdə iştiraklarının qadağan edildiyini qeyd edib. Onlar anonimlik şərti ilə danışıb.

Bu addım, Donald Trump administrasiyası dövründə artan anti-Çin ritorikası fonunda baş verir. ABŞ və Çin hazırda Ay səfərləri üçün rəqabət aparır.

ABŞ-ın Artemis proqramı, 1969-72-ci illərdəki Apollo enişlərinin davamı olaraq 2027-ci il üçün Ay enişini hədəfləyir, lakin maliyyə artıqları və gecikmələrlə üzləşib. Digər tərəfdən, Çin 2030-cu ilə qədər “taikonautlarını” Aya endirməyi planlaşdırır və son vaxtlarda öz hədəflərinə çatmaqda daha uğurlu olub.

Nasa-nın müvəqqəti administratoru Sean Duffy çərşənbə günü Marsda bir ABŞ roveri ilə edilən kəşflərə dair mətbuat konfransında bildirib: “Biz hazırda ikinci kosmik yarışdayıq. Çin bizdən əvvəl Aya geri dönmək istəyir, amma bu baş verməyəcək. Amerika keçmişdə kosmosda lider olub və gələcəkdə də liderliyini davam etdirəcək.”

Çin, həmçinin Mars səthindən nümunə gətirən ilk ölkə olmağa çalışır. Bu məqsədlə 2028-ci ildə robot missiyası başlatmağı və 2031-ci ilə qədər qayaları geri gətirməyi planlaşdırır.

Eyni zamanda, Trump administrasiyası Mars nümunəsi gətirilməsi (MSR) missiyasını, Avropa Kosmos Agentliyi ilə birgə layihəni ləğv etmək istədiyini büdcə təklifində açıqlayıb. Bunun əvəzinə bu işin insanlı missiya ilə həyata keçirilə biləcəyinə işarə edib, lakin konkret detallar təqdim olunmayıb.