MAVEN peyki Marsın arxa tərəfində itdi

Dekabrın 6-da NASA-nın MAVEN peyki ilə əlaqə kəsilib. Bu peyk Marsın atmosferinin təkamülünü və günəş küləkləri ilə qarşılıqlı təsirini araşdırmaq üçün 2013-cü ildə fəzaya göndərilmişdi. MAVEN həm də Mars səthindəki missiyalar üçün kritik rabitə nöqtəsi rolunu oynayırdı.

Problemin başlanğıcı

NASA-nın Dərin Fəza Şəbəkəsi (DSN) peykin Marsın arxa tərəfində olduğu zaman siqnalını itirdi. Bu, adətən gözlənilən bir vəziyyətdir, çünki planetin kütləsi peykin rabitəsini müvəqqəti bloklayır. Lakin, peyk Marsın arxa tərəfindən çıxmalı olduğu zaman DSN yenidən siqnalı bərpa edə bilmədi.

NASA-nın dekabrın 9-da verdiyi açıqlamada bildirilir ki, 'Peyk və əməliyyat komandaları anomaliyanı araşdırır və problemi həll etməyə çalışır.' Bu vəziyyət, Mars missiyalarının rabitə şəbəkəsinə ciddi təsir göstərə bilər.

MAVEN-in əhəmiyyəti

MAVEN, NASA-nın Marsda fəaliyyət göstərən yalnız üç missiyasından biridir. Bu peyk Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), Odyssey və Avropa Kosmik Agentliyinin Mars Express (MEX) və ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) ilə birgə Mars səthindəki Perseverance və Curiosity roverləri ilə əlaqəni təmin edir.

Peykin buraxılışından əvvəlki məlumatlar onun orbitinin nominal olduğunu və sistemlərinin normal fəaliyyət göstərdiyini göstərirdi. NASA mütəxəssisləri peykin orbitinin dəyişmədiyini hesab edərək, rabitəni bərpa etmək üçün müxtəlif cəhdlər edir.

İnsan təsiri və gələcək addımlar

MAVEN-in rabitə şəbəkəsindən çıxması, Marsdakı roverlərdən və digər missiyalardan məlumatların alınmasını çətinləşdirə bilər. NASA-nın mütəxəssisləri problemin həllini tapmaq üçün intensiv araşdırmalar aparır və peyklə əlaqəni bərpa etmək üçün mümkün yolları sınaqdan keçirir. NASA-nın gələcəkdə bu kimi halların qarşısını almaq üçün texnologiyalarını təkmilləşdirəcəyi gözlənilir.

NASA-nın verdiyi son açıqlamada, 'MAVEN-in statusu ilə bağlı daha çox məlumat əldə edilən kimi paylaşılacaq,' deyə vurğulanıb. Bu hadisə, kosmik tədqiqatların çətinliklərini bir daha ortaya qoyur.