Ay Roverləri: NASA-nın Böyük Yarışı

NASA-nın Artemis missiyası çərçivəsində Ayın cənub qütbündə daimi baza qurmaq planı var. Bu məqsədə çatmaq üçün yeni nəsil Ay roverləri mühüm rol oynayacaq. 2024-cü ildə NASA üç Amerika şirkətini – Lunar Outpost, Venturi Astrolab və Intuitive Machines – Ayın ən çətin şəraitində işləyə bilən roverlər hazırlamaq üçün seçdi.

Üç Fərqli Dizayn

Hər üç şirkət NASA-nın qoyduğu texniki tələbləri aşaraq unikal dizaynlar təqdim edib. Lunar Outpost-un 'Eagle' adlı roveri retro-futuristik kosmik yük maşınına bənzəyir. Venturi Astrolab-ın 'Flex' roveri isə çevik və robotik qabiliyyətləri ilə seçilir. Intuitive Machines-in 'Moon Racer' roveri isə kosmik dövrün 'dune buggy'sinə bənzəyir.

Ayın Çətin Şərtlərinə Qarşı Mübarizə

Ayın cənub qütbü insan üçün olduqca təhlükəli bir mühitdir. Gündüz temperaturu 120°C-yə çata bilər, gecə isə -130°C-yə düşə bilər. Ay torpağı – regolit – yapışqan və aşındırıcı xüsusiyyətləri ilə tanınır. NASA-nın yeni roverləri bu çətinlikləri aşmaq üçün xüsusi texnologiyalarla təchiz olunub. Məsələn, Lunar Outpost-un 'Eagle' roveri elektriklə işləyən toz qalxanı ilə qorunur. Astrolab-ın 'Flex' roveri isə ikiqat sistemlərə malikdir ki, bir komponent sıradan çıxdıqda digəri işləməyə davam edə bilsin.

İnsanlar üçün Daha Təhlükəsiz və Rahat

Hər üç rover dizaynında astronavtların təhlükəsizliyi və rahatlığı ön planda tutulub. Lunar Outpost-un 'Eagle' roveri geniş kokpitə malikdir və joystick ilə idarə olunur, bu da qalın əlcəklərlə işləyən astronavtlar üçün rahatlıq təmin edir. Astrolab-ın 'Flex' roveri isə astronavtlara daha çevik hərəkət imkanı verən unikal dizayna sahibdir. Intuitive Machines-in 'Moon Racer' roveri isə sadə və əyləncəli idarəetmə sistemi ilə seçilir.

Gələcəyin Ay Bazasına Doğru

NASA-nın seçəcəyi rover, Artemis astronavtlarının Ayda elmi araşdırmalar aparması və Ay bazasının təməllərini qoyması üçün əsas vasitə olacaq. Hər üç roverin gələcəkdə Ayda təkcə NASA üçün deyil, həm də kommersiya məqsədləri üçün istifadə ediləcəyi gözlənilir.

Nəticə

NASA-nın yeni rover yarışı yalnız texnologiya deyil, həm də insanlıq üçün yeni bir dövrün başlanğıcıdır. Ayda elmi laboratoriyalar, mədən sahələri və kommunikasiya şəbəkələri qurmaq planları gerçəkləşdikcə, bu roverlər gələcəyin kosmik kəşfiyyatında mərkəzi rol oynayacaq. NASA-nın bu ilin sonuna qədər qalibi elan etməsi gözlənilir.