NASA-nın Marsda Həyat İzləri Tapması Təhlükədədir

NASA-nın Tarixi Kəşfi: Marsda Mümkün Həyat İzləri

NASA dünən Mars Perseverance roverinin 3,5 milyard il yaşı olan qayada mümkün biosiqnal aşkarlaması ilə bağlı mühüm bir açıqlama verdi. Bu tapıntı "Nature" jurnalında dərc olunmuş tədqiqatdan sonra ictimaiyyətə çatdırılıb. NASA-nın Elm Missiyaları Direktorluğunun rəhbəri Nikki Foks bu kəşfi "bioloji bir prosesin qalıq izlərinə" bənzədərək əhəmiyyətini vurğulayıb. Lakin alimlər bu izlərin qeyri-bioloji səbəblərlə də izah oluna biləcəyini qeyd ediblər.

"Poppy Toxumları" və "Leopard Ləkələri"

Marsın Jezero kraterində yerləşən Neretva Vallis bölgəsində götürülən qaya nümunəsindəki tekstural xüsusiyyətlər diqqət çəkib. "Poppy toxumları" və "leopard ləkələri" adlandırılan bu formalar, Yer üzündə mikrob həyatı ilə əlaqəli olaraq görülən naxışlara bənzəyir. Lakin alimlər bu xüsusiyyətlərin bioloji olmadığını da ehtimal edirlər. Stony Brook Universitetindən Joel Hurowitz, "Bu fantastik teksturaların hansı prosesdən qaynaqlandığını müəyyən etmək üçün nümunələri Yerə qaytarmaq vacibdir," deyə bildirib.

NASA-nın Büdcə Böhranı

Bu gözləntilər NASA-nın ciddi maliyyə çətinlikləri ilə üzləşdiyi bir dövrdə ortaya çıxır. ABŞ administrasiyası NASA-nın kosmik elm büdcəsini 47 faiz azaltmağı təklif edib. MAVEN və Mars Odyssey orbiterləri kimi dəstək missiyalarının ləğvi, Avropa Kosmik Agentliyi ilə əməkdaşlığın dayandırılması və Perseverance missiyasının büdcəsinin təxminən dörddə birinin azaldılması gündəmdədir. Mars Nümunə Qaytarma missiyasının tamamilə ləğvi isə ən çox narahatlıq doğuran qərarlardan biridir.

İnsan və Robot Missiyaları Arasındakı Ziddiyyət

NASA daxilində insanlı kosmos tədqiqatlarına üstünlük verilməsi ilə bağlı mübahisələr mövcuddur. NASA-nın rəhbərlik etdiyi bir iclasda təhlükəsizlik məsələlərinin "inkişafa mane olmamalı" olduğu vurğulanıb, bu isə ekspertlər arasında narahatlıq yaradıb. Astronom Phil Plait, bu yanaşmanın "raketlərin partlamasına və heyətin itirilməsinə" səbəb ola biləcəyini bildirib.

Elmi İrsin Qorunması

Planetary Society təşkilatının eksperti Casey Dreier, "Bu tarixi elmi kəşfləri izləmək üçün unikal imkanlarımız var, lakin təklif olunan büdcə azalmaları bu səyləri məhv edə bilər," deyə xəbərdarlıq edib. NASA-nın Marsdakı elmi irsi qorumaq üçün bu çətinliklərlə mübarizə aparması zəruridir.