NASA-nın təmiz otaqlarında: 26 yeni bakteriya növü necə aşkarlandı?

NASA-nın təmiz otaqlarında həyat izləri

NASA-nın təmiz otaqları, kosmik missiyaların steril qalmasını təmin etmək üçün ən müasir texnologiyalarla təchiz edilib. Bu otaqlarda hava davamlı olaraq filtrdən keçirilir, rütubət ciddi şəkildə nəzarətdə saxlanılır və kimyəvi təmizləyici maddələr, UV işıqlar tətbiq olunur. Lakin bu cür sərt tədbirlərə baxmayaraq, alimlər bu ilin əvvəlində Florida ştatında yerləşən Kennedy Kosmik Mərkəzində 26 yeni bakteriya növü aşkar ediblər.

Yeni bakteriyalar necə aşkar edildi?

Bu bakteriyalar NASA-nın Phoenix Mars Lander aparatının 2007-ci ildə yığılması zamanı təmiz otaq döşəmələrindən toplanmış nümunələrdə tapılıb. Alimlər həmin dövrdə texnologiyanın məhdud imkanlarına görə bu növləri tam dəqiqliklə təsnif edə bilmirdilər. Lakin son 17 ildə DNT texnologiyasının inkişafı sayəsində bu mikrobların genetik xüsusiyyətləri tam analiz edilib.

Kosmik səyahətə davamlılıq

Araşdırmalar göstərir ki, bu bakteriyaların bir çoxu sərt şəraitə uyğunlaşmaq üçün xüsusi genetik mexanizmlər inkişaf etdirib. Onların DNT təmiri, kimyəvi təmizləyicilərə müqavimət və biofilm yaratma qabiliyyəti onları kosmik səyahətə davamlı edir. Alimlər bu mikrobların Mars şəraitində yaşama potensialını araşdırmaq üçün yeni 'planetar simulyasiya kamerası' qururlar.

Simulyasiya kamerası və gələcək tədqiqatlar

Simulyasiya kamerası Səudiyyə Ərəbistanında yerləşən King Abdullah Universitetində hazırlanır. Bu kamera Mars atmosferinin aşağı təzyiqini, yüksək radiasiyanı və ekstremal temperatur dəyişikliklərini təqlid edəcək. Alimlər bu kamerada mikrobların kosmos və Mars şəraitində necə uyğunlaşdığını öyrənərək, həm planetar qoruma, həm də biotexnologiya sahəsində yeni imkanlar araşdıracaqlar.

İnsanlıq üçün əhəmiyyəti

Bu bakteriyalar həm kosmik missiyaların steril qalmasını təmin etmək, həm də biotexnologiya və tibb sahələrində yeni tətbiqlər üçün potensial yaradır. Alimlər bu mikrobların xüsusiyyətlərini daha geniş miqyasda araşdırmaq üçün uzunmüddətli nümunə toplama və standartlaşdırılmış testlər planlaşdırırlar.

'Bizim tapıntılar göstərir ki, bu növlər nadir olsa da, təmiz otaqlarda uzun müddət yaşamağa qadirdir,' deyə professor Aleksandr Rosado qeyd edir. Bu araşdırmalar, həm kosmik səyahətin təhlükəsizliyini təmin etmək, həm də yeni elmi kəşflərə yol açmaq baxımından əhəmiyyətlidir.