NASA və SpaceX-in Crew-10 missiyası çərçivəsində astronavtlar Anne McClain və Nichole Ayers, Yaponiyanın JAXA kosmos agentliyindən astronavt Takuya Onishi və Rusiyanın Roskosmos astronavtı Kirill Peskov Beynəlxalq Kosmik Stansiyada uzunmüddətli missiyalarını başa vuraraq avqustun əvvəlində Yerə geri qayıtmağa hazırlaşır. Onlar bu müddət ərzində onlarla elmi təcrübə və texnologiya nümayişləri həyata keçirərək kosmik laboratoriyada elmi kəşflərin sərhədlərini genişləndirdilər.

Bitkilərin Orbital Şəraitdə İnkişafı

Crew-10 missiyası çərçivəsində Rhodium Plant LIFE adlı təcrübə üçün kosmik stansiyada bitkilər yetişdirildi. Təcrübədə adi və genetik olaraq dəyişdirilmiş Arabidopsis bitkiləri istifadə edildi. Təcrübənin məqsədi radiasiya və cazibə qüvvəsinin müxtəlif orbital hündürlüklərdə bitkilərin inkişafına təsirini öyrənmək idi. Bu araşdırma, həm kosmosda, həm də Yer kürəsində bitki yetişdirmə texnologiyalarını təkmilləşdirməyə kömək edə bilər.

Günəş Enerjisi Sistemi Yenilənməsi

NASA astronavtı Anne McClain Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın enerji təminatını artırmaq üçün yeni nəsil beynəlxalq roll-out günəş panellərinin (IROSA) quraşdırılması ilə bağlı kosmik gəzinti həyata keçirdi. Bu panellər, əvvəlki modellərlə müqayisədə daha kompakt olmaqla yanaşı, daha çox enerji istehsal edir. Bu yenilik kosmik stansiyada elmi tədqiqatların və digər fəaliyyətlərin enerji təminatını artırır.

Mikroalq Yetişdirilməsi

Astronavt Nichole Ayers kosmik stansiyada mikroalqların protein istehsalına təsirini araşdıran SOPHONSTER təcrübəsini həyata keçirdi. Mikroalqlar uzunmüddətli kosmik missiyalar üçün davamlı qida mənbəyi ola bilər. Onlar həmçinin dərman istehsalında və bioyanacaq istehsalında istifadə edilə bilər.

Yıldırımları Araşdırmaq

NASA astronavtı Nichole Ayers kosmik stansiyadan Yer kürəsindəki ildırımları təsvir edən unikal fotolar çəkdi. Bu fotolar, Yer atmosferində ildırımlar və digər hava şəraiti ilə bağlı tədqiqatlara dəstək verir. Bu araşdırmalar, rabitə sistemlərinin qorunması və hava proqnozlarının təkmilləşdirilməsi üçün vacibdir.

Telomerlərin Araşdırılması

Crew-10 missiyası çərçivəsində APEX-12 adlı təcrübə ilə kosmik radiasiyanın telomerlərə təsiri öyrənildi. Telomerlər xromosomların uc hissələrini qoruyur və hüceyrə yaşlanmasını göstərən bir göstəricidir. Bu araşdırma həm kosmosda, həm də Yer kürəsində yaşlanma və xəstəliklərin mexanizmlərini başa düşmək üçün yeni imkanlar yarada bilər.

Hüceyrələrin Cazibə Qüvvəsini Hiss Etmə Mexanizmi

Crew-10 missiyası zamanı hüceyrələrin cazibə qüvvəsini necə hiss etdiyini öyrənmək məqsədilə Cell Gravisensing adlı təcrübə həyata keçirildi. Bu araşdırma əzələ zəifləməsi və osteoporoz kimi xəstəliklərin müalicəsi üçün yeni terapiyaların hazırlanmasına kömək edə bilər.

Göz Sağlamlığının Qorunması

Astronavtlar uzun müddət çəkisiz mühitdə olduqları üçün görmə orqanlarında dəyişikliklər baş verə bilər. Crew-10 missiyası çərçivəsində Takuya Onishi və Nichole Ayers, optik koherens tomoqrafiyası texnologiyasından istifadə edərək göz müayinələri apardılar. Bu texnologiya, gözün müxtəlif strukturlarının 3D təsvirlərini yaratmaq qabiliyyətinə malikdir.

Crew-10 missiyasının uğurları, həm kosmos araşdırmalarına, həm də Yer üzərindəki texnologiyaların inkişafına böyük töhfələr verdi. Bu missiyada əldə edilən məlumatlar, gələcək uzunmüddətli kosmik uçuşlar üçün əvəzsiz olacaq.