Beynəlxalq bir alimlər qrupu İsrailin şimalında yerləşən Amud və Kebara mağaralarında yaşamış neandertalların ət hazırlama üsullarının fərqli olduğunu müəyyən edib. Bu fərqlərin nəsildən-nəslə ötürülən mədəni ənənələrin nəticəsi ola biləcəyi qeyd edilir. Tədqiqatın nəticələri "Frontiers in Environmental Archaeology" jurnalında dərc olunub.

Araşdırmalar göstərir ki, hər iki mağarada yaşayan neandertallar oxşar çaxmaq daşından hazırlanmış alətlərdən istifadə edib və əsasən ceyranlar və marallar kimi eyni növ heyvanları ovlayıblar. Bununla belə, heyvan sümüklərindəki kəsiklərin xarakteri fərqli olub.

"Yaşayış şəraitlərinin oxşarlığına baxmayaraq, Amud və Kebara mağaralarındakı qruplar fərqli cəmdək emalı strategiyaları nümayiş etdirir. Bu, icma daxilində ötürülən lokal ənənələrin mövcudluğunu göstərə bilər," deyə Yerusəlimdəki Yəhudi Universitetindən Anael Jallon bildirib.

Amud və Kebara mağaraları bir-birindən cəmi 70 kilometr məsafədə yerləşir və neandertallar bu ərazilərdə təxminən 50–60 min il əvvəl yaşamışlar. Buna baxmayaraq, qida emalı izləri fərqlidir. Amud mağarasında tapılan sümüklərin 40%-i yanmış və çox parçalanmış halda aşkar edilib. Kebarada isə bu göstərici cəmi 9% olub və sümüklər daha yaxşı vəziyyətdə qalıb. Bu fərq yeməklərin hazırlanma və ya daşınma üsullarındakı fərqlərlə əlaqəli ola bilər.

Alimlər sümüklərdəki kəsikləri təhlil edərək müəyyən ediblər ki, istifadə olunan alətlər oxşar izlər buraxsa da, Amudda kəsiklər daha sıx və daha qeyri-düz xətli olub. Bu fərq hətta eyni növ sümüklər – məsələn, kiçik ceyranların uzun sümükləri – müqayisə edilərkən də müşahidə edilib.

Tədqiqatçılar müxtəlif hipotezlər irəli sürüblər. Ola bilsin ki, Amudda ət kəsilmədən əvvəl əlavə emaldan keçib – məsələn, qurudulmaq üçün asılıb və ya dadını yaxşılaşdırmaq üçün qismən çürüməsinə icazə verilib. Belə vəziyyətdə əti kəsmək daha çətin olur, bu da daha intensiv və qeyri-düzgün kəsiklərə səbəb ola bilər. Digər bir ehtimal isə əməyin təşkilindəki fərqlərdir: bir qrupda cəmdəyi bir nəfər emal edirdisə, digərində bu iş bir neçə nəfər tərəfindən görülə bilərdi.

"Bu fərqlərin səbəbini tam dəqiqliklə deyə bilməsək də, aydındır ki, hətta gündəlik fəaliyyətlər, məsələn, ət kəsmək belə, neandertalların mədəni ənənələrinin bir hissəsi ola bilərdi," deyə Jallon yekunlaşdırıb.

Qeyd edək ki, bundan əvvəl Çində 300 min il yaşı olan sirli taxta alətlər tapılmışdı.