Bərpa Olunan Enerjinin Sürətli Genişlənməsi

Niderland, Avropada hər nəfərə düşən günəş paneli sayına görə liderdir. Ölkədə evlərin üçdə birindən çoxu artıq günəş panelləri ilə təchiz olunub. 2030-cu ilə qədər dənizdə yerləşən külək fermalarının əsas enerji mənbəyi olması hədəflənir. Elektrikli avtomobillərdən istifadə geniş yayıldığı üçün ölkə həmçinin ən çox şarj stansiyasına malikdir.

Lakin bu yaşıl keçid elektrik şəbəkəsini ciddi sıxıntı ilə üz-üzə qoyub. Son illərdə enerji tələbatının sürətli artımı və şəbəkənin buna hazır olmaması nəticəsində bir neçə enerji kəsilməsi baş verib.

Şəbəkə Tıxaclarının Səbəbləri

Eneco enerji şirkətinin icraçı direktoru Keys-Yan Rameau bu problemi belə izah edir: 'Şəbəkə tıxacı elektrik şəbəkəsindəki trafik sıxlığı kimidir. Ya müəyyən bölgədə tələbat çoxdur, ya da istehsal şəbəkənin daşıya biləcəyindən artıqdır.'

Rameau qeyd edir ki, mövcud şəbəkə əsasən iri qaz stansiyalarına uyğunlaşdırılmışdı. İndi isə külək və günəş enerjisi kimi mənbələr şəbəkənin ucqar yerlərində, kiçik xətlərin olduğu bölgələrdə istehsal olunur. Bu xətlər artan enerjini daşımaqda çətinlik çəkir.

Mütəxəssislərin Baxışı

Belçikanın Liege Universitetinin elektrik mühəndisliyi üzrə professoru Damien Ernst bildirir ki, bu problem təkcə Niderlandın deyil, bütün Avropanın üzləşdiyi bir çətinlikdir: 'Günəş panelləri çox sürətlə quraşdırılır, lakin şəbəkələr buna uyğunlaşdırılmır. Bu, həll edilməsi illər və milyardlarla avro tələb edən bir problemdir.'

Təsir və Həll Yolları

Şəbəkə tıxacları təkcə ev təsərrüfatlarını deyil, həm də biznesləri təsir edir. Keys-Yan Rameau deyir ki, şirkətlər genişlənmək istəsələr də, əlavə enerji bağlantısı ala bilmirlər. Bu, hətta yeni yaşayış binalarının tikintisini də çətinləşdirir.

Tennet, ölkənin şəbəkə operatoru, vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün 2050-ci ilə qədər 200 milyard avro sərmayə qoymağı planlaşdırır. Bu plana 100000 km yeni elektrik xətləri daxildir. Lakin bu layihələrin həyata keçirilməsi ən azı 10 il çəkə bilər, çünki icazə prosesləri çox vaxt aparır.

Eyni zamanda hökumət və enerji şirkətləri mövcud şəbəkədən daha effektiv istifadəni təşviq etməyə çalışır. 'Flip the Switch' adlı kampaniya ilə insanlara pik saatlarda enerji istifadəsini azaltmaq tövsiyə olunur. Həmçinin, artıq istehsal olunan günəş enerjisinin şəbəkəyə ötürülməsi üçün ödənişlər azaldılır.

İqtisadi Zərərlər və Perspektivlər

Boston Consulting Group-un 2024-cü il hesabatına görə, şəbəkə tıxacları Niderland iqtisadiyyatına illik 35 milyard avroya qədər ziyan vurur. Bununla belə, uzunmüddətli sərmayələr olmadan vəziyyətin daha da pisləşəcəyi gözlənilir.

Tennet nümayəndəsi Eugene Beijings qeyd edir: 'Şəbəkəni gücləndirmək üçün biz mövcud gücü iki, üç və ya on dəfə artırmalıyıq. Amma bu proses uzun illər çəkir.'

Niderlandın Yaşıl İnkişaf və İqlim Siyasəti Nazirliyi isə şəbəkənin genişləndirilməsi üçün icazə proseslərini sürətləndirməyə yönəlmiş bir fəaliyyət planı hazırlayıb. Lakin bu vaxt tələb edən bir prosesdir və yaxın illərdə enerji tıxaclarının qalacağı görünür.