Hycean Planetləri Haqqında Yenidən Düşünmək

Astronomlar uzun müddətdir ki, Hycean planetlərinin, yəni hidrogenlə örtülmüş atmosferə və geniş okeanlara malik ekzoplanetlərin həyat üçün əlverişli mühit ola biləcəyini düşünürdülər. Lakin İsveçrənin ETH Zürich Universitetindən fizik Karolin Dorn və onun komandası tərəfindən aparılan yeni araşdırma bu nəzəriyyəni çətinləşdirib.

Yeni Model və Nəticələr

Dornun rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu, Hycean planetlərinin təkamülünü simulyasiya edərək, onların ilkin hidrogen atmosferi və ərimiş qayalı səthləri arasında baş verən kimyəvi qarşılıqlı əlaqələri nəzərə alıb. 248 model planet üzərində aparılan təhlil göstərib ki, "su təbəqəsi kütlənin 50 faizini təşkil edən uzaq dünyalar mövcud deyil." Əldə edilən nəticələrə görə, Hycean planetlərinin 10-90 faiz su ilə zəngin olması ehtimalı çox azdır.

Araşdırma göstərib ki, hidrogen və oksigen, su əmələ gətirmək əvəzinə, planetin daxili hissələrindəki metallar və silikatlarla birləşir. Bu isə, səthdə suyun yalnız 1.5 faizdən az bir hissəsinin qalmasına səbəb olur. Dorn qeyd edir ki, "simulyasiyalar aydın şəkildə göstərir ki, planetlər əvvəlcə topladıqları sudan daha azına malikdirlər."

K2-18b və Digər Maraqlı Hədəflər

124 işıq ili uzaqlıqda yerləşən K2-18b ekzoplaneti, Hycean dünyaların nümunəsi kimi diqqət mərkəzindədir. James Webb Kosmik Teleskopu tərəfindən toplanan məlumatlar, onun atmosferində həyat üçün əhəmiyyətli ola biləcək dimetil sulfid qazının izlərini göstərmişdi. Lakin bu iddialar sonradan müstəqil tədqiqatlarla təkzib edilib.

Yeni araşdırma K2-18b kimi planetlərin geniş okeanlara malik olması ehtimalını azaldır. Bunun əvəzinə, bu planetlər daha çox qalın atmosferlə örtülmüş, suyun məhdud olduğu mühitlərə bənzəyir.

Astrobiologiya Üçün Mənalar

Hycean planetlərinin mövcud olmaması astrobiologiya üçün ciddi nəticələr doğura bilər. Bu, həyat üçün əlverişli su mühitlərinin daha çox Yerə bənzər kiçik, qayalı planetlərdə axtarılmalı olduğunu göstərir. Buna baxmayaraq, Dorn bildirir ki, "Yer planeti o qədər də qeyri-adi deyil və çoxlu uzaq dünyalar da oxşar xüsusiyyətlərə malik ola bilər."

Bu araşdırma sentyabrın 18-də The Astrophysical Journal Letters jurnalında dərc edilib.