Olivin daşları: Almaz axtarışında inqilabi ipucları

Almaz tapmaq niyə belə çətindir?

Almaz istehsalçıları çox vaxt öz işlərinin mürəkkəbliyindən şikayətlənirlər. ETH Sürix Universitetinin Geokimya və Petrologiya İnstitutunun baş alimi Andrea Culiani deyir: 'Heç bir metod almaz tapmağı zəmanət etmir.' Almazlar yalnız kimberlit adlanan mineralın olduğu yerlərdə tapıla bilər, lakin kimberlitin özü də 'samanlıqda iynə axtarmağa' bənzəyir.

Olivin: Yeni açar

Elm adamlarının son araşdırmasına görə, olivin adlanan mineral almaz axtarışını sürətləndirə bilər. Kimberlit süxurlarının təxminən yarısını təşkil edən olivin, maqnezium və dəmir kimi elementlərin müxtəlif konsentrasiyalarını ehtiva edir. Araşdırma göstərir ki, olivində maqneziumun dəmirdən üstün olduğu yerlərdə almaz tapmaq ehtimalı daha yüksəkdir.

Geoloji proseslər və almazların qorunması

Almazların formalaşdığı mantiya qatında ərintinin süxurlara nüfuz etməsi və onların tərkibini dəyişməsi nəticəsində olivin yüksək dəmir tərkibinə malik olur. Bu proses 'metasomatizm' adlanır və almazların məhv olmasına səbəb olur. Əksinə, maqneziumla zəngin olivin bu prosesdən təsirlənmədiyi üçün almazlar qorunub saxlanılır.

Yeni metodun üstünlükləri

Araşdırmaya dəstək verən De Beers şirkəti artıq bu yeni metodu tətbiq etməyə başlayıb. Culiani qeyd edir: 'Yeni metod yalnız daha sadə deyil, həm də əvvəlki metodların niyə işlədiyini izah edir.' Bu yanaşma almaz istehsalçılarına həm vaxt, həm də resurslara qənaət etmək imkanı yaradır.

Araşdırmanın nəticələri 'Nature Communications' jurnalında dərc olunub.