Paradromics: Nitqi bərpa etmək üçün yeni ümid

Austin mənşəli Paradromics şirkəti beyin implantı texnologiyasını insanlarda sınaqdan keçirmək üçün ABŞ Qida və Dərman İdarəsindən (FDA) təsdiq aldı. Bu cihaz, motor funksiyalarını itirmiş şəxslərə nitqi bərpa etməyi və onların sözlərini ekrana köçürərək ünsiyyət qurmağı hədəfləyir.

Sınaq mərhələsi necə keçiriləcək?

Paradromics, Connexus adlı implantını ilk olaraq iki iştirakçıda uzunmüddətli sınaqdan keçirəcək. Bu sınaq cihazın təhlükəsizliyini və nitq sintezini təmin etmək qabiliyyətini qiymətləndirmək məqsədilə aparılacaq. Şirkət, bu iki iştirakçıdan altı ay ərzində məlumat toplayaraq sınağı daha çox könüllü ilə genişləndirmək üçün FDA-ya müraciət etməyi planlaşdırır.

Beyin-kompüter interfeysləri: Yeni ünsiyyət vasitəsi

Beyin-kompüter interfeysləri (BCI) texnologiyası, beynin motor korteksindən gələn siqnalları oxuyaraq kompüterlərə və cihazlara komandalar ötürür. Paradromics, bu texnologiyanı istifadə edərək nitqi bərpa etməyi hədəfləyir. Şirkətin CEO-su Matt Angle deyir: 'Bu sistemlə bir insanın dəqiqədə 60 sözlə ünsiyyət qurması mümkündür, normal nitq sürəti isə dəqiqədə 120-150 sözdür.'

Texnologiyanın iş prinsipi

BCI sistemi istifadəçilərin beynindəki motor korteks siqnallarını analiz edir. İstifadəçilər, müəyyən sözləri tələffüz etməyə çalışır, bu zaman cihaz həmin siqnalları tanıyır və ekrana sözləri köçürür. Şirkət, iştirakçının əvvəlki səs yazılarını istifadə edərək süni intellekt vasitəsilə həmin şəxsin səs klonunu yaratmağı planlaşdırır.

İlk testlər: Paradromics-in keçmiş uğurları

Paradromics bu ilin əvvəlində cihazını bir şəxsin beyninə müvəqqəti olaraq implant etmişdi. EpiPen-ə bənzər bir alətlə edilən bu prosedurda implant cəmi 10 dəqiqəlik beyin toxumasında qalmışdı. Gələn il planlaşdırılan sınaqda isə cihaz uzunmüddətli olaraq implant ediləcək.

Connexus: Texnologiyanın ürəyi

Connexus adlı implant, 421 mikroelektroda malik kiçik metal disklərdən ibarətdir. Bu elektrodlardan hər biri fərdi neyronlardan məlumat toplayır. Şirkət, yüksək genişzolaqlı BCI yaratmağı hədəfləyir. Paradromics, qoyunlar üzərində apardığı testlərdə saniyədə 200 bit məlumat ötürmə sürətinə nail olub. Bu, texnologiyanın performansını artırmaq üçün böyük bir addım hesab edilir.

Rəqabət və perspektivlər

Paradromics, Neuralink, Synchron və digər şirkətlərlə birlikdə BCI texnologiyasını inkişaf etdirir. Neuralink-in cihazı daha çox elektrodla təmin edilsə də, Paradromics yüksək məlumat ötürmə sürəti ilə fərqlənir. Ekspertlər bu sahədə daha böyük inkişafların olacağını proqnozlaşdırırlar.

Jacob Robinson, Motif Neurotech-in CEO-su deyir: 'Bu texnologiya, akademik prototiplərdən sənaye səviyyəsinə keçərək iPhone kimi hər bir buraxılışda daha yüksək performans təqdim edəcək.' Paradromics-in uğurları, nitqi itirmiş şəxslər üçün yeni ümidlər yaradır və texnologiyanın insan həyatında böyük təsir göstərəcəyi gözlənilir.