Perseverance Roverinin Yeni Kəşfi

2021-ci ilin fevralında Marsın Jezero kraterinə enən NASA-nın Perseverance roveri, qədim su hövzələrinin yerləşdiyi qərbə doğru hərəkət edərək, 2024-cü ilin iyul ayında 18 mil məsafəni qət etdikdən sonra 'Cheyava Falls' adlı 3.2 metr uzunluğunda bir qaya ilə qarşılaşıb. Bu qaya, qədim mikrob həyatının mümkün izlərini ehtiva edən bir nümunə ilə diqqət çəkib.

Nümunənin Xüsusiyyətləri

Qaya üzərində fərqli rənglərdə (qırmızı, yaşıl, bənövşəyi və mavi) naxışlar və xardal sarısı ləkələr müşahidə edilib. NASA alimləri bu ləkələri Yer üzündə mikrob fəaliyyətindən yaranan izlərə bənzədiblər. Perseverance-in alətləri, həmin naxışlarda dəmir zəngin minerallar olan vivianit və greigite tapıb. Yer üzündə vivianit adətən çürüyən üzvi maddələrin ətrafında rast gəlinir və hər iki mineral mikrob fəaliyyəti nəticəsində yaranır.

Elmi Təhlil və Yekun Fikirlər

NASA-nın tanınmış alimlərindən Joel Hurowitz, bu tapıntıların Yer üzündəki çöküntülərdə müşahidə olunan mikrob metabolizmasının məhsullarına bənzədiyini bildirib. Lakin alimlər bu tapıntının 'potensial biosiqnal' olduğunu vurğulayıblar. Bu termin, bioloji mənşəyə malik ola biləcək, lakin əlavə tədqiqatlarla təsdiqlənməsi tələb olunan maddələri ifadə edir.

Marsdan Nümunələrin Geri Gətirilməsi Missiyası

NASA, Perseverance ilə toplanan nümunələri Yerə gətirmək üçün 'Mars Nümunələrinin Geri Qaytarılması' (MSR) missiyasını həyata keçirməyi planlaşdırır. Bu missiya çərçivəsində nümunələr kiçik roverlə toplanaraq xüsusi bir gəmi vasitəsilə Yerə qaytarılacaq. Lakin bu layihə üçün tələb olunan avadanlıqlar hələ tamamilə hazırlanmayıb və ABŞ hökumətinin büdcə kəsintiləri bu planları çətinləşdirə bilər.

Gelecek Perspektivlər

Perseverance-in tapıntıları Marsda həyatın mövcudluğu ilə bağlı ən yaxın elmi sübut olaraq qəbul edilir. NASA alimləri, bu nümunələrin Yerə gətirilməsi ilə daha dəqiq nəticələr əldə edərək Marsın həyat tarixi haqqında daha çox məlumat toplamağı ümid edir.