Elm və Kosmos
Pişiklərin Salmiak Rəngi: Elm Yeni Mutasiyanı Necə İzah Edir?
332
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizPişiklər dünyasında görünməmiş bir rəng mutasiyası tapılıb: salmiak, yəni 'duzlu likoris'. Bu, qara, ağ və boz rənglərin harmoniyasını özündə birləşdirən qeyri-adi bir rəngdir. Finlandiyada məşhur bir şirniyyatın adını daşıyan bu rəng, ilk dəfə 2007-ci ildə müşahidə edilib. 2019-cu ildə isə bu rəng bir qrup pişik genetikləri tərəfindən araşdırılmağa başlanıb. Komandaya rəhbərlik edən genetik Heidi Anderson və həmkarları bu rəngin sirrini çözmək üçün illərlə çalışıblar və nəhayət, uğur qazanıblar.
Araşdırmanın nəticələri 'Animal Genetics' jurnalında dərc edilib. Alimlər əvvəlcə bu rəngin, pişiklərdə tüklərin rəngini ağlaşdıran 'seyrelmə' geni ilə əlaqəli olduğunu düşünüblər. Əslində, pişiklərin tükləri yalnız iki əsas rəngdən ibarətdir: qara və narıncı. Digər rənglər isə ya bu iki rəngin qarışığı, ya da həmin rənglərin daha açıq tonlarıdır. Amma alimlər məlum genetik dəyişikliklər arasında bu yeni rəngin səbəbini tapa bilməyiblər.
Son çarə olaraq, iki salmiak rəngli pişiyin bütün genomu araşdırılıb. Nəticədə, məlum olub ki, bu rəng 'KIT' adlı genin yaxınlığında yerləşən böyük bir DNT hissəsinin çatışmazlığından qaynaqlanır. Bu mutasiya resessivdir, yəni yalnız hər iki valideyndən bu mutasiyanı alan pişiklərdə ifadə olunur. Bu da bu rəngin niyə nadir olduğunu izah edir.
Heidi Anderson 'Bu tüklər illərdir çox heyranlıq doğururdu. İndi isə bunun genetik izahını tapmaq çox həyəcanvericidir,' deyə bildirib. Alimlər bu kəşfin yalnız genetik elmlərə töhfə verməklə kifayətlənməyəcəyini, həm də bu nadir xüsusiyyətin qorunması üçün yeni imkanlar yaradacağını düşünürlər.
Bu genetik sirrin açılması, həm tədqiqat, həm də heyvanların qorunması sahəsində yeni üfüqlər açır. Ümid edirik ki, gələcək illərdə bu gözəl tüklü dostlarımızı daha çox görəcəyik.