Pompeydə unikal tapıntı: Roma betonunun sirri

Pompeydə unikal tapıntı

Pompeydəki qədim tikinti sahəsi Roma betonunun davamlılığını izah edən əsas dəlili təqdim etdi. 79-cu ildə Vezuv vulkanının püskürməsi ilə donmuş bu sahə, qədim Roma inşaat texnologiyasını yenidən araşdırmağa imkan verdi.

Roma betonunun sirri

Roma betonunun möhkəmliyi və uzunömürlülüyü, Pantheon kimi abidələrdən tutmuş qədim su kəmərlərinə qədər, tarix boyu alimləri heyrətləndirib. Alimlər uzun müddət bu betonun sirrini İtaliyanın Neapol bölgəsindən gələn vulkan külü ilə əlaqələndirirdilər. Lakin 2023-cü ildə MIT professoru Admir Masicin rəhbərlik etdiyi beynəlxalq araşdırma qrupu betonun davamlılığının əsas sirrinin “isti qarışdırma” texnologiyası olduğunu sübut etdi.

İsti qarışdırma texnologiyası

Bu prosesdə əhəng parçaları vulkan külü və digər quru maddələrlə qarışdırılır, sonra su əlavə edilir. Su ilə qarışdırıldıqda beton qızır və əhəng parçaları reaktiv xüsusiyyətlər qazanır. Bu parçalar çatları dolduraraq betonun özünü sağaltma qabiliyyətini təmin edir.

Pompeydəki tapıntının önəmi

Pompeydəki tikinti sahəsində alimlər tam hazır olmayan divarlarla yanaşı, tikinti üçün istifadə edilən quru material yığınlarını aşkar etdilər. Bu materiallar Roma betonunun necə hazırlandığını sübut edən tarixi dəlillər təqdim etdi. Araşdırmalar göstərdi ki, romalılar əhəng daşını qızdırıb üyüdərək vulkan külü ilə qarışdırır, sonra su əlavə edərək sement qarışığı hazırlayırdılar.

Müasir inşaat üçün dərslər

Professor Admir Masic bu texnologiyanın müasir inşaatda tətbiqinin inqilabi dəyişikliklərə səbəb ola biləcəyini vurğuladı: 'Roma betonu min illər boyu özünü sağalda bilib. Biz bu bilik kitabından bir neçə cümləni müasir tikinti təcrübələrimizə çevirmək istəyirik.' Vulkanik külün içindəki porların kristallaşması ilə özünü bərpa edən sistem müasir materiallarda da tətbiq oluna bilər.

İnsan və cəmiyyətə təsir

Bu araşdırma betonun davamlılığını artıraraq tikinti xərclərini azaltmaq, ekoloji təsirləri minimuma endirmək və daha təhlükəsiz infrastruktur yaratmaq üçün yeni imkanlar təqdim edir. Roma betonunun sirri müasir tikinti texnologiyasına yeni üfüqlər açır.