Görmə itkisinə qarşı inqilabi həll

PRIMA adlı yeni texnologiya, yaşa bağlı torlu qişa degenerasiyası (AMD) diaqnozu qoyulmuş insanlarda görmə qabiliyyətini qismən bərpa edir. Bu kiçik implant 2 millimetr x 2 millimetr ölçüsündədir və cəmi 30 mikrometr qalınlığa malikdir — insan saç telindən daha nazikdir. İmplant torlu qişanın altında yerləşdirilir və xüsusi ağıllı eynəklərlə birgə işləyir.

Texnologiyanın iş prinsipi

Ağıllı eynəklər görüntüləri infraqırmızı işıq formasında implantla ötürür. İmplant isə bu işığı elektrik siqnallarına çevirərək, optik siniri stimullaşdırır. Beləliklə, sağlam retinal hüceyrələrin beynə görüntü məlumatını ötürmə prosesini təqlid edir. Bu, görmə itkisindən əziyyət çəkən insanlar üçün böyük ümid yaradır.

Klinik nəticələr

Yeni İngiltərə Tibb Jurnalında dərc edilmiş araşdırmaya əsasən, PRIMA implantı ilə bağlı klinik sınaqlarda iştirak edən 38 nəfərdən 32-si bir illik müşahidəni tamamlayıb. Bunlardan 26-sı — yəni 80%-i — görmə qabiliyyətində ölçülə bilən irəliləyiş əldə edib. İştirakçılar yenidən hərfləri, rəqəmləri və bütöv mətnləri oxuya biliblər. Bərpa edilmiş görmə hər nə qədər ağ-qara və bulanıq olsa da, bu, əvvəllər tam görmə itkisi yaşayan insanlar üçün inanılmaz irəliləyiş hesab edilir.

AMD müalicəsində dəyişiklik

Torlu qişa degenerasiyası yaşlı insanlar arasında geri dönməz korluğun əsas səbəblərindən biridir. Mövcud müalicələr yalnız görmə itkisini yavaşlatmağa kömək edirdi, lakin PRIMA implantı birbaşa torlu qişanın çatışmayan funksiyasını əvəz edərək, işığı elektrik siqnallarına çevirir. Ən önəmlisi isə odur ki, implant təbii periferik görməni azalmır və əməliyyat ümumiyyətlə təhlükəsiz hesab olunur.

İnsan həyatı üçün təsiri

Bu texnologiya, görmə itkisi ilə yaşayan insanların həyatlarını köklü şəkildə dəyişdirə bilər. Mətni oxumaq, üzləri tanımaq və müstəqil hərəkət etmək yenidən mümkün olur. Bir iştirakçı, uzun illərdən sonra ilk dəfə öz nəvəsinin üzünü tanıdığını bildirib. Bu cür hekayələr texnologiyanın insan həyatına təsirini daha da vurğulayır.

Gələcək perspektivlər

PRIMA implantı Fransanın Pixium Vision şirkəti tərəfindən hazırlanmış və hazırda Science Corporation tərəfindən inkişaf etdirilir. Şirkət texnologiyanı Avropada təsdiqlətmək üçün müraciət edib və ABŞ Qida və Dərman Administrasiyası ilə də proses davam edir. Araşdırmalar göstərir ki, bu texnologiyanın gələcək nəsilləri daha dəqiq və rəngli görmə qabiliyyətini bərpa edə bilər.

Nəticə

PRIMA implantı ilə bağlı ən böyük dərs budur: görmə itkisi ilə bağlı problemlərin yalnız yavaşladılması dövrü arxada qaldı. İndi bərpa mümkündür. Əgər siz və ya yaxınlarınız AMD-dən əziyyət çəkirsinizsə, bu inqilabi texnologiya yeni bir ümid işığı ola bilər.