Paleontoloqlar Qrand Kanyonunda tapılan qeyri-adi qalıqların yarım milyard il əvvəl mürəkkəb həyatın yaranması ilə bağlı yeni detallar ortaya qoyduğunu bildiriblər. Tədqiqatçılar yeni tədqiqat nəticəsində bu bölgənin həyatın inkişafı və müxtəlifləşməsi üçün ideal şərait yaratdığını, digər ərazilərdəki sərt mühitlərdən fərqli olaraq “Qızıl Orta” (Goldilocks zone) kimi xidmət etdiyini müəyyən ediblər.

Bu tədqiqat, 540 milyon il əvvəl Yer okeanlarının sahil sularında baş vermiş və “Kembri partlayışı” adlanan dövrə aiddir. Bu dövrdə, müasir heyvan bədən quruluşlarının əksəriyyəti qısa zaman ərzində meydana gəlmişdir. O zaman Qrand Kanyon ekvatora daha yaxın yerləşirdi və isti, dayaz bir dənizlə örtülü idi. Bu dəniz müasir karideslərə, həşəratlara və ilbizlərə bənzəyən su canlıları ilə dolu idi; bu canlılar öz ehtiyatlarından istifadə etmək üçün yeni yollar inkişaf etdirirdilər.

Tədqiqatçılar Qrand Kanyonun çöküntü süxurlarını, xüsusən də “Bright Angel Formation” adlanan və Kembri dövrünə aid qalıqların tapıldığı giləbənzər şistləri araşdıraraq bu tarixi dövr haqqında məlumat əldə ediblər. Əvvəllər bu bölgədən sərt qabıqlı onurğasızların qalıqlarının tapılacağı gözlənilirdi. Lakin tədqiqat qrupu burada yumşaq toxumalı molyusklar, xərçəngkimilər və “penis qurdları” (priapulidlər) kimi qeyri-adi canlıların yaxşı qorunmuş daxili fraqmentlərini aşkar edib.

Tədqiqatın birinci müəllifi və Böyük Britaniyanın Kembric Universitetinin Yer Elmləri üzrə doktorantı Covanni Mussini bildirib ki, bu cür qalıqların köməyi ilə canlıların morfologiyasını, görünüşünü və həyat tərzini daha yüksək dəqiqliklə öyrənmək mümkündür. Bu tapıntılar “Kembri dövründə Qrand Kanyon həyatı haqqında yeni pəncərə” açıb.

Mikroskoplardan istifadə edərək tədqiqatçılar qayalıq səthlərdən yemək qırıntılarını qıran molyuskların diş zəncirlərini və süzgəclə qidalanan xərçəngkimilərin tüklü ətraflarını araşdırıblar. Bu, Kembri canlılarının qida tutmaq və həzm etmək üçün inkişaf etdirdikləri kompleks bioloji mexanizmlər haqqında nadir məlumatlar təqdim edib.

Bu dövrdə Qrand Kanyonun dayaz dənizi, xüsusilə oksigenlə zəngin idi və bu, heyvanların təkamül baxımından daha çox risk etməsinə imkan yaradırdı. Covanni Mussini qeyd edir ki, “Qıtlıq şəraitində heyvanlar belə fizioloji investisiyalar edə bilməzdi. Bu, iqtisadiyyatla müəyyən oxşarlıqlara malikdir: bolluq dövründə investisiya etmək və risk etmək; qıtlıq dövründə isə qənaətcil olmaq.”

Tapıntılar arasında qeyri-adi xüsusiyyətlərə malik canlılar da yer alır. Məsələn, “penis qurdları” ağızlarını çevirərək tüklü dişlərlə örtülmüş boğazlarını üzə çıxarırdılar. Bu qurdlar Kembri dövründə geniş yayılmışdı, lakin bu gün əksəriyyəti nəsli kəsilmişdir. Qrand Kanyonda tapılan fosil isə əvvəllər məlum olmayan bir növü təmsil edir və “Kraytdrako spektatus” adlandırılmışdır. Bu ad “Ulduz Döyüşləri” kainatındakı Krayt əjdahasına istinad edir. Bu qurdun dişləri qida yığmaq üçün istifadə edilirdi.

Tədqiqatın nəticələri yumşaq toxumalı fosillərin təkamül biologiyası haqqında yeni fikirlər təqdim etdiyini göstərir. Tədqiqatçılar bu tapıntıların qədim ekosistemlərin necə işlədiyini daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcəyini vurğulayır.