R Doradus adlı qırmızı nəhəng ulduz: Yerə Dair Fikirləri Alt-üst Edən Sensasiyalı Kəşf

R Doradus: Yerin Mənşəyinə Yeni Baxış

Elm dünyası Yerin və digər qayalı planetlərin tərkibini formalaşdıran elementlərin qalaktikada necə yayıldığı barədə yeni suallarla üz-üzədir. R Doradus adlı qırmızı nəhəng ulduz üzərində aparılan tədqiqatlar, bu prosesi izah edən ənənəvi nəzəriyyəni şübhə altına alıb.

Ənənəvi Nəzəriyyənin Çöküşü

Astronomlar uzun müddətdir ki, oksigen, silikon və alüminium kimi elementlərin qırmızı nəhəng ulduzların güclü küləkləri ilə yayıldığını düşünürdülər. Bu küləklərin ulduz işığının gücü ilə toz zərrəciklərini hərəkətə gətirdiyi hesab edilirdi. Lakin R Doradus üzərində aparılan müşahidələr göstərir ki, bu ulduzun işığı həmin zərrəciklərə kifayət qədər güc tətbiq edə bilmir.

Yeni Kəşfin Təfərrüatları

Chalmers Universitetindən Dr. Theo Khouri və onun komandası Avropa Cənub Rəsədxanasının Çox Böyük Teleskopundan istifadə edərək R Doradus ulduzunu araşdırıb. Onlar ulduzdan yayılan toz zərrəciklərinin ölçüsünü və tərkibini təyin edə biliblər. Nəticələr göstərib ki, bu toz zərrəcikləri gözlənilən kimyəvi tərkibə malik olsa da, onların ölçüsü ulduz işığının onları kifayət qədər sürətləndirə bilməsi üçün çox kiçikdir.

Alternativ Nəzəriyyələr

Tədqiqatın müəlliflərindən biri, Dr. Thiébaut Schirmer, belə deyib: 'Toz zərrəcikləri mövcuddur və ulduzun işığı ilə işıqlandırılır. Lakin bu, onların yayılmasını izah etmək üçün kifayət deyil.' Komanda bəzi dəmir tərkibli silikatların (məsələn, MgFeSiO4) uyğun ölçüdə olduğunu müəyyən edib. Lakin bu maddələr səyahət zamanı çox qızaraq qaz halına keçir və yayılma prosesini pozur.

İnsanlığın Mənşəyinə Yeni Suallar

Bu nəticələr, Yerin və digər qayalı planetlərin əsas komponentlərinin mənbəyini yenidən düşünməyi tələb edir. Alimlər hesab edirlər ki, qırmızı nəhəng ulduzlar hələ də bu elementlərin əsas mənbəyidir, lakin onların yayılmasını izah edən mexanizm daha mürəkkəbdir. Professor Wouter Vlemmings belə deyib: 'Sadə izah işləmir, lakin alternativlər həyəcanvericidir. Böyük konvektiv qabarcıqlar, ulduz pulsasiyaları və ya dramatik toz əmələgəlmə epizodları bu prosesə kömək edə bilər.'

Tədqiqatın nəticələri "Astronomy and Astrophysics" jurnalında dərc olunub. Elm dünyası indi bu yeni nəzəriyyələri araşdırmaq üçün çalışır, çünki bizim mənşəyimizlə bağlı böyük suallar hələ də cavabsızdır.