Elm və Kosmos

Rubin Rəsədxanasının İlk Şəkilləri Kainatı Yeni Detallarla Göstərdi

2
Link kopyalandı

2

25.06.2025, 00:00

Süni İntellekt

Oxumaq vaxt alır?

Məqalələri dinləyə bilərsiz

Astronomiya sahəsində yeni bir dövr başlayır. Çilidə bir dağın zirvəsində yerləşən müasir Vera C. Rubin Rəsədxanası, 23 iyun tarixində kainatın ilk şəkillərini yayımladı. Bu görüntülər alimlərin gözləntilərini tam doğruldaraq möhtəşəm detallarla doludur. Bu gün saat 11:00-da (EDT) keçiriləcək xüsusi tədbirdə rəsədxana daha çox şəkil və məlumat təqdim edəcək. Tədbiri YouTube vasitəsilə canlı izləmək mümkündür və dünya üzrə müxtəlif yerlərdə ictimai tədbirlər təşkil olunub.

Yayımlanan şəkillər cəmi 10 saatlıq müşahidələrdən əldə edilib. Bu, rəsədxananın əsas işi olan və 10 il davam edəcək "Məkanda və Zamanda İrsi Tədqiqat" (LSST) layihəsinin başlanğıcıdır. Bu görüntülərdə minlərlə işıq ili uzaqlıqda yerləşən qaz buludları və milyonlarla qalaktika əks olunub. Bu isə rəsədxananın gələcəkdə ortaya çıxaracağı kosmik zənginliklərin yalnız kiçik bir hissəsidir.

Stanford Universitetinin fiziki və Rubin Rəsədxanasının LSST Kamerası proqramının rəhbəri Aaron Roodman, 9 iyun tarixində keçirilən mətbuat konfransında bu görüntüləri belə qiymətləndirib: "Haraya baxsaq, dəyişən obyektlər, hərəkət edən cisimlər və minlərlə ulduz və qalaktikanı görəcəyik. Bir mənada, haraya baxsaq, möhtəşəm görüntülər əldə edə bilərik."

Komanda, rəsədxananın geniş görüntü sahəsini nümayiş etdirmək üçün bir neçə mozaika şəkil paylaşmağa qərar verib. Bu görüntülər, bir kadrda bir neçə cazibədar obyektin əks olunmasını təmin edir. Məsələn, Trifid Dumanlığı (M20) və Laguna Dumanlığı (M8) kimi ulduz əmələgəlmə bölgələri, 678 fərqli şəkilin birləşdirilməsi ilə daha detallı şəkildə görünür. Hər iki dumanlıq Yer kürəsindən bir neçə min işıq ili uzaqlıqda, Oxatan bürcündə yerləşir.

Virgo Qalaktika Küməsinin ilkin görüntüsü də yayımlanıb. Bu görüntüdə Süd Yolu qalaktikasının parlaq ulduzları ön planda, daha uzaq qalaktikalar isə arxa planda görünür. Bundan əlavə, rəsədxana tərəfindən 10 milyon qalaktikanın əks olunduğu və 1,100 şəkildən ibarət olan möhtəşəm bir video təqdim olunub.

Rubin Rəsədxanası, müşahidələrin yalnız 10 saatında 2,000-dən çox asteroid kəşf edib. Bu teleskop, hər üç gündə bir dəfə bütün cənub səmasını təkrar müşahidə edərək kosmosun rəngli və heyrətamiz detallarla dolu filmlərini yaradacaq.

Princeton Universitetinin alimi və Rubin Rəsədxanasının məlumat idarəetmə üzrə müavini Yusra AlSayyad bu anı belə təsvir edib: "Uzun illərdir bu üzərində çalışırıq. Bu anın nəhayət gəldiyinə inana bilmirəm."

Rubin Rəsədxanasının təqdim etdiyi bu ilk görüntülər, astronomiya sahəsində yeni bir dövrün başlanğıcını göstərir və kainatı daha dərindən anlamağımıza böyük töhfə verəcək.

2
Link kopyalandı

Bir istifadəçi, ChatGPT-ni kalkulyatorda işə salmağı bacarıb! (VİDEO)

0:00 / 0:00