Kainatın Gələcəyi Üzərində Yeni Araşdırma

Rusiyalı fiziklər kvant sahələrinin kosmoloji miqyasda davranışını izah etmək üçün yeni bir riyazi model hazırlayıblar. Bu model kainatın sürətlə genişlənən strukturunu daha dərindən anlamağa kömək edəcək. M.F.T.İ-nin (Moskva Fizika və Texnologiya İnstitutu) Elmi Kommunikasiya Mərkəzinin məlumatına görə, bu iş kainatın gələcəkdə necə formalaşacağını proqnozlaşdırmağa imkan verir.

"Kvant Echo" Nədir?

Tədqiqatın əsas nəticələrindən biri "kvant echo" adlandırılan bir hadisənin təsirini izah etməklə bağlıdır. M.F.T.İ-nin gənc elmi işçisi Damir Sadekov, "Kvant proseslərinin hansılarının vacib olduğunu anlamaq bizim işimizin əsas məqamı oldu. Bu, mürəkkəb sistemdə uzunmüddətli davranışın sadə qaydalarla müəyyən olunduğunu kəşf etməyə bənzəyir," - deyə qeyd edib. Bu anlayış kainatın gələcəyini daha dəqiq görməyə imkan yaradıb.

Qaranlıq Enerji və Kainatın Genişlənməsi

XX əsrin sonunda astronomlar, birinci növ supernova partlamalarını müşahidə edərkən, kainatın yalnız genişlənmədiyini, həm də bunu sürətlə artan tempdə etdiyini aşkar ediblər. Qaranlıq enerji adlanan fenomen bu genişlənmənin əsas səbəbi kimi qəbul edilir. Lakin onun təbiəti müasir elmin ən böyük sirrlərindən biri olaraq qalır.

Yeni Modelin Xüsusiyyətləri

Qaranlıq enerjinin təsirini izah etmək üçün alimlər adətən de Sitter məkan-zamanına əsaslanan sadə modellərdən istifadə edirlər. Bu model kainatın sürətlə genişlənməsini yaxşı izah etsə də, kvant mexanikasının təsirini nəzərə almır. Rus alimləri bu boşluğu doldurmaq üçün yeni riyazi model hazırlayıblar. Bu model kvant sahələrinin davranışını və onların kainatın gələcək inkişafına təsirini daha dəqiq proqnozlaşdırmağa imkan verir.

Tədqiqatın Nəticələri

Yeni modelin inkişafı zamanı alimlər kvant sahələrinin davranışında ən mürəkkəb düzəlişlərin, "Feynman diaqramlarında balon içində balon" adlanan təsvirlərin ümumi təsirə minimal təsir etdiyini aşkar ediblər. Bu kəşf, son tənliklərin sadələşdirilməsinə və onların analitik həllinə imkan yaradıb. Hesablamalar göstərir ki, kainatın yaşı artdıqca kvant effektlərinin təsiri daha da güclənir.

Vakuumun Təkamülü

Rusiyalı alimlər həmçinin aşkar ediblər ki, əvvəllər sabit hesab edilən vakuum əslində kvant effektlərinin təsiri ilə tədricən dəyişən bir mühitdir. Bu, qaranlıq enerjinin müşahidə edilən xüsusiyyətlərinin fundamental sabit deyil, kvant qarşılıqlı təsirlərinin uzunmüddətli nəticəsi olduğunu göstərə bilər.