Rusiya Ayda Atom Enerjisi ilə İlk Baza Qurur: Tarixi Addım!

Ayda Atom Enerjisi ilə Yeni Dövr

Rusiyanın "Roskosmos" agentliyi 24 dekabr tarixində Ayda daimi elmi baza qurmaq üçün elektrik stansiyasının yaradılmasına dair böyük bir layihənin başladığını elan edib. Layihə çərçivəsində enerji stansiyası Ayda yerləşəcək elmi obyektlər, o cümlədən ay robotları, elmi obzervatoriya və Beynəlxalq Ay Tədqiqat Stansiyasının (ILRS) infrastrukturu üçün enerji təmin edəcək.

Layihənin Əsas Məqsədi

"Roskosmos" bu layihəni Ayda avtomatik missiyalardan daimi elmi bazaya keçidin vacib mərhələsi kimi qiymətləndirir. Layihə 2025-ci ildən 2036-cı ilə qədər davam edəcək və "Rosatom" və Kurçatov İnstitutu kimi nüfuzlu təşkilatların da iştirakı ilə həyata keçiriləcək. Layihə çərçivəsində kosmik cihazların hazırlanması, yerüstü sınaqlar, uçuş testləri və Ayda infrastrukturun qurulması nəzərdə tutulur.

Atom Enerjisinin Rolu

Rəsmi məlumatlarda enerji mənbəyinin dəqiq növü açıqlanmasa da, layihənin tələbləri atom və ya hibrid enerji sistemlərinin istifadəsini nəzərdə tutur. Ayın qütb ərazilərində, xüsusilə cənub qütbündə, su buzunun mövcudluğu səbəbindən yerləşmə planlaşdırılır. Lakin bu ərazilərdə günəş işığının məhdud olması və uzun lünar gecələr (təxminən 2 həftə) günəş enerjisindən tam istifadəyə mane olur. Buna görə də, atom enerjisi Ayda daimi fəaliyyət göstərən obyektlər üçün əsas enerji mənbəyi kimi nəzərdən keçirilir.

Layihənin Mərhələləri

Layihənin ilk mərhələsi 2028-ci ildə Çinin "Çanğ-8" missiyası ilə başlayacaq. Bu missiya çərçivəsində Ayda baza qurulması üçün əsas texnologiyalar test ediləcək. 2030-2035-ci illərdə isə Ayda avtomatlaşdırılmış stansiyanın qurulması üçün ağır raketlərin bir neçə buraxılışı planlaşdırılır. Bu mərhələdə Ay səthinə robotlar, aşağı cazibə qüvvəsində işləmək üçün xüsusi hazırlanmış "tullanıcı robotlar" və digər texnologiyalar çatdırılacaq. Bu cihazlar Ayda resursların araşdırılması, materialların daşınması və tikinti işləri üçün istifadə ediləcək.

Atom Enerjili Stansiyanın Xüsusiyyətləri

Atom enerjili stansiyanın gücü 10 meqavat olacaq və çəkisi təxminən 1200 kiloqram təşkil edəcək. Bu, Ayda enerji təminatı baxımından inqilabi bir addım hesab olunur. Layihənin iştirakçıları arasında "Rosatom" və Kurçatov İnstitutu kimi nüfuzlu təşkilatlar yer alır ki, bu da layihənin atom enerjisi texnologiyalarına əsaslandığını göstərir.

Rusiya, bu layihə ilə Ayda daimi insan fəaliyyəti üçün əsas infrastrukturun yaradılmasına yönəlmiş böyük bir addım atır. Bu, yalnız elmi deyil, həm də texnoloji inkişaf baxımından dünyaya yeni perspektivlər açacaq.