Samanyolu qalaktikası, indiyə qədər məlum olan ən böyük kosmik strukturlardan birinə, Şapley Superklasterinə doğru cəlb olunur. Alimlər bu nəhəng superklasterin cazibə qüvvəsi ilə qalaktikamızı və Laniakea adlanan daha böyük bir cazibə hövzəsini özünə çəkdiyini düşünürlər.

Havay Universitetinin Astronomiya İnstitutundan R. Brent Tully və beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu, Samanyolu qalaktikasının Laniakea adlanan böyük bir cazibə hövzəsinin bir hissəsi olduğunu ortaya çıxarıblar. Lakin tədqiqat nəticələri göstərir ki, Laniakea özü daha böyük bir superstrukturanın - Şapley Superklasterinin - bir hissəsidir. Şapley Superklasterinin həcmi Laniakeadan on dəfə böyükdür və bu, kainatımızın bu bölgəsindəki ən böyük maddə konsentrasiyası hesab olunur.

Laniakea 500 milyon işıq ili genişliyində bir sahəni əhatə edir, lakin Şapley Superklasteri bu sərhədləri aşaraq daha böyük bir cazibə hövzəsi kimi görünür. Alimlər bu fenomeni "cazibə hövzələri" adlandırırlar. Bu hövzələrdə qalaktikalar, qaz və toz filamentləri ilə birləşərək nəhəng qruplar və superklasterlər əmələ gətirir.

Şapley Superklasterinin cazibə qüvvəsi o qədər güclüdür ki, Laniakea və Samanyolu qalaktikası daxil olmaqla, 56,000 qalaktikanı özünə doğru çəkir. Alimlər bu hərəkəti müşahidə edərək, Şapley Superklasterinin ölçülərini model vasitəsilə təsvir etməyə çalışıblar. Bu modellər göstərir ki, Şapley Superklasteri Laniakeanın cazibə mərkəzi olan "Böyük Cəlbedici"ni də öz əhatəsinə alır. Samanyolu qalaktikası bu cəlbedici qüvvənin təsiri ilə saatda 600 kilometr sürətlə hərəkət edir.

Tully və komandası tərəfindən "Nature Astronomy" jurnalında dərc olunan araşdırmada qeyd olunur ki, kainatın strukturu ilkin kosmik inflyasiya zamanı yaranmış kvant dalğalanmalarından qaynaqlanır. Bu dalğalanmalar cazibə qüvvəsi ilə böyüyərək nəhəng kosmoloji strukturların formalaşmasına səbəb olub. Kainatın genişlənməsi ilə əlaqədar olaraq, bu cür superklasterlərin sərhədlərini tam müəyyən etmək hələ mümkün deyil.

Araşdırmalar göstərir ki, Şapley Superklasteri kainatın izotropik və homogen olduğunu iddia edən kosmoloji prinsipə meydan oxuyur. Alimlər gələcək müşahidələr və tədqiqatlarla bu superstrukturanın ölçülərini dəqiqləşdirməyi və digər potensial superklasterlərin mövcudluğunu araşdırmağı planlaşdırırlar.

Tully bildirib ki, "mövcud məlumatlar dominant cazibə hövzələrinin sərhədlərini müəyyən etmək üçün kifayət deyil. Bu, kosmologiyanın hələ də 'böyüklüyün sonu'na çatmadığını göstərir."