Giriş

Penn State Universiteti və NASA-nın Jet Propulsion Laboratory (JPL) tədqiqatçıları tərəfindən aparılan yeni araşdırma, SETI (Yerdənkənar Ağıllı Həyatın Axtarışı) tədqiqatlarında radio siqnallarını digər ulduz sistemlərinin ekvator müstəvilərində araşdırmağı təklif edir. Tədqiqat, NASA-nın Deep Space Network (DSN) vasitəsilə yayılan radio siqnalların Yerdən 23 işıq ili uzaqlıqda olan ulduz sistemlərində aşkar edilə biləcəyini göstərir.

Araşdırmanın fonu

Kosmik dövrün başlanğıcından bəri, NASA və tərəfdaş agentlikləri dünya miqyasında yerləşdirilmiş güclü antena sistemlərindən istifadə edərək kosmik missiyalarını idarə edirlər. Bu siqnallar bəzən "spillover" adlanan fenomenə səbəb olur, yəni radio dalğaları işıq illəri boyunca yayılır və Yerdənkənar texnosiqnal axtarışları üçün potensial mənbə ola bilər.

Əsas faktlar

Araşdırmanın rəhbəri Pinchen Fan, Pennsylvania Dövlət Universitetində aspirant və NASA tərəfindən maliyyələşdirilən layihənin elmi rəhbəridir. Tədqiqatın digər iştirakçıları arasında astronomiya və astrofizika professoru Jason Wright və NASA-nın JPL-də çalışan T. Joseph W. Lazio yer alır. Tədqiqat qrupu, DSN vasitəsilə yayımlanan siqnalların vaxt və istiqamətini analiz edərək, bu siqnalların digər ulduz sistemlərində aşkar edilmə şansını müəyyən edib.

Araşdırma göstərir ki, DSN siqnalları əsasən Mars yaxınlığındakı kosmik cihazlara yönəldilib. Bu, Marsda aparılan astrobiologiya missiyalarının çoxluğu ilə əlaqəlidir. Digər siqnallar isə Günəş-Yer Lagrange nöqtələrində yerləşən teleskoplar və digər planetlərə yönəldilib. Siqnalların əksəriyyəti, Yerin orbital müstəvisinin 5 dərəcə yaxınlığında yayımlanır.

Dəstəkləyici detallar

Araşdırma nəticələrinə görə, Yerdən 23 işıq ili uzaqlıqda yerləşən 19 ulduz sistemi DSN siqnallarını aşkar edə biləcək gücdədir. Bu sistemlərin ekvator müstəviləri Yer ilə kəsişirsə, aşkar etmə şansı daha yüksəkdir. Tədqiqatçılar, SETI axtarışlarının bu ulduz sistemlərindəki planetlərin və onların ana ulduzlarının düzülüşlərini analiz etməklə daha effektiv olacağını vurğulayırlar.

Fan qeyd edir ki, Yerdənkənar ağıllı həyat bu düzülüşləri müşahidə edə bilsə, siqnalları aşkar etmə ehtimalı 77%-ə qədər yüksələ bilər. Digər planetlərin düzülüşlərində bu ehtimal 12%-dir.

Nəticə

Bu araşdırma, SETI tədqiqatlarının gələcəkdə daha hədəfli olmasına kömək edə bilər. NASA-nın Nancy Grace Roman Kosmik Teleskopunun yaxın zamanda buraxılışı ilə minlərlə yeni ekzoplanet kəşf ediləcək və axtarış sahəsi genişlənəcəkdir. Araşdırma nəticələri 2025-ci ildə Penn State SETI Simpoziumunda təqdim edilmiş və Astrophysical Journal Letters jurnalında yayımlanmışdır.