Elm və Kosmos
Sirrli qalaktika: Ulduzlar necə yanacaqsız yaranır?
37
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizYer kürəsindən təxminən 12 milyon işıq ili uzaqlıqda yerləşən NGC 6789 adlı cırtdan qalaktika alimləri çaşdırmağa davam edir. Bu qalaktika, 'Yerli Boşluq' adlanan qazdan məhrum bir bölgədə yerləşir və ilk dəfə 1883-cü ildə təsvir edilmişdir. Lakin son illərdə aparılan müşahidələr onun hələ də yeni ulduzlar yaratdığını ortaya çıxarıb.
Son 600 milyon il ərzində qalaktikanın ulduz kütləsinin təxminən 4%-i formalaşıb. Bununla belə, bu bölgədə ulduz yaranması üçün lazım olan materialın və digər qalaktikaların olmaması alimləri bu fenomenin mənbəyini tapmağa vadar edir.
İspaniyanın Teide Rəsədxanasında yerləşən İki Metrlik Əkiz Teleskopdan istifadə edən bir qrup alim, qalaktikanın xarici bölgələrini keçmiş ulduz toplusu birləşmələrinin izlərini axtarmaq üçün skan edib. Qrupun rəhbəri, Kanar Adaları Astrofizika İnstitutundan İqnacio Truxillo, bu araşdırmada qalaktikanın mərkəzi ulduz yaradan bölgəsini də diqqətlə incələyib.
Araşdırmanın nəticələri göstərib ki, NGC 6789 qalaktikası heç bir birləşmə izinə malik deyil və tamamilə sakit bir struktura sahibdir. Bu isə yeni ulduzların qalaktikanın öz daxilində formalaşdığını göstərir. Alimlər hesab edir ki, ulduz yaranması ya qalaktikanın formalaşması zamanı qalan qazdan, ya da xarici mənbədən daxil olan saf qazdan baş verib.
Bu sirli fenomenin tam olaraq necə baş verdiyini anlamaq üçün gələcək müşahidələrə ehtiyac var. Alimlər hələ ki, NGC 6789-un yanacaqsız ulduz yaratma sirrini çözə bilməyib, lakin bu qalaktika ulduzların yaranması haqqında mövcud nəzəriyyələrə meydan oxuyur.