SpaceX və Astrobotic-in Ay missiyası niyə gecikir?

SpaceX-in Falcon Heavy raketi ilə Griffin-1 landerinin Ay missiyası əvvəlcə 2025-ci ilin sonuna planlaşdırılsa da, uçuş indi 2026-cı ilin iyul ayına təxirə salınıb. Astrobotic-in Griffin landeri NASA-nın Lunar CATALYST layihəsi çərçivəsində hazırlanır və həm NASA-nın, həm də kommersiya yük daşıyıcılarının roverslərini daşımayı planlaşdırır.

Peregrine-dən Griffin-ə keçid

Astrobotic, 2024-cü ilin yanvarında Peregrine missiyasının yanacaq sızması səbəbindən uğursuz olmasından sonra Griffin landerini daha diqqətlə hazırlayır. Hal-hazırda, Griffin-in yük inteqrasiyası və proqram təminatı testləri Pensilvaniyada yerləşən şirkətin obyektində davam edir. Şirkət artıq landerin əsas strukturunu tamamlayıb və kritik komponentlər, məsələn, thrusterlər, təzyiq tankları, günəş panelləri və yük rampaları uğurla quraşdırılıb.

NASA-nın CLPS proqramı və Griffin missiyasının rolu

Griffin NASA-nın Kommersiya Ay Yük Daşıma Xidməti (CLPS) proqramı çərçivəsində hazırlanır. Bu proqram NASA-nın Ay səthinə aşağı büdcəli yük çatdırma xidmətləri əldə etməsinə və kommersiya kosmik iqtisadiyyatını stimullaşdırmasına yönəlib. Griffin, Astrobotic-in öz CubeRover cihazını, FLIP roverini və bir sıra kiçik yük daşıyıcılarını, o cümlədən Nippon Travel Agency tərəfindən hazırlanan uşaqlardan mesajlar, Nanofiche-in Galactic Library layihəsini və MoonBox kapsulunu Ay səthinə çatdıracaq.

Gecikmənin səbəbləri və gələcək planlar

Astrobotic Griffin-in dörd yanacaq tankı quraşdırılmasını gözləyir və bu tanklar quraşdırıldıqdan sonra lander müxtəlif missiya mərhələlərini simulyasiya edən testlərdən keçəcək. Bu testlərə uçuş, kosmosda hərəkət və Ay səthində fəaliyyət daxildir. Şirkət eyni zamanda mühərriklərin sınaqdan keçirilməsi ilə yekun inteqrasiyaya hazırlaşır.

İnsanlıq üçün önəmi

NASA-nın CLPS proqramında baş verən uğursuzluqlar, o cümlədən Peregrine missiyası və digər landerlərin problemləri, kommersiya kosmik missiyaların gələcəyinə dair suallar doğurub. Griffin, bu problemlərin öhdəsindən gəlmək üçün kritik bir sınaq olacaq. Bu missiya həm Astrobotic-in texnologiyasını, həm də NASA-nın kommersiya kosmik yanaşmasını qiymətləndirmək üçün mühüm fürsətdir.

Gələcəkdə, SpaceX-in Falcon Heavy raketi ilə Griffin-1 landerinin uçuşu həm texnoloji inkişafı, həm də Ay səthindəki tədqiqatların gələcəyini formalaşdıracaq.