SpaceX bu gün səhər saatlarında özünün ən yeni Dragon kosmik gəmisini Beynəlxalq Kosmik Stansiyaya (ISS) göndərərək tarixi bir missiyaya imza atdı. Axiom Space şirkəti tərəfindən təşkil olunan Ax-4 missiyası, Falcon 9 raketinin NASA-nın Kennedy Kosmik Mərkəzindəki 39A buraxılış kompleksindən saat 06:31-da (Bakı vaxtı ilə 10:31) uğurla havaya qalxması ilə başladı. Bu missiya Hindistan, Macarıstan və Polşadan olan astronavtların ilk dəfə ISS-də iştirakını təmin etdi və bu ölkələr üçün mühüm bir kosmik addım oldu.

Ax-4 missiyasının komandiri keçmiş NASA astronavtı və hazırda Axiom Space-in insan kosmik uçuşları direktoru olan Peggy Whitsondur. Missiyada ona Hindistanlı pilot Shubhanshu Shukla, Polşalı missiya mütəxəssisi Sławosz Uznański-Wiśniewski və Macarıstanlı missiya mütəxəssisi Tibor Kapu yoldaşlıq edir. Bu üç astronavt üçün bu, ilk kosmik uçuşdur və onların ölkələrini təmsil edərək ISS-də iştirak etmələri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Whitson üçün isə bu, orbitə beşinci uçuşdur və onun kosmosda keçirdiyi ümumi vaxtı 700 günə yaxınlaşdırır.

Ax-4 missiyası bir sıra çətinliklərdən sonra baş tutdu. Əvvəlcə yüksək hündürlükdəki küləklər buraxılışı gecikdirdi, ardından buraxılış vasitəsindəki sızma səbəbindən başqa bir təxirə salınma yaşandı. Ən son və ən uzun müddətli gecikmə isə ISS-dəki Zvezda modulunda baş verən təzyiq dəyişiklikləri ilə əlaqəli idi. Bu modulda son beş il ərzində davam edən sızma NASA-nın vəziyyəti yaxından izləməsinə səbəb oldu və Ax-4 missiyasının yeni buraxılış tarixi iyunun 23-də elan edildi.

Missiyanın əsas məqsədlərindən biri 60-dan çox elmi təcrübəni və STEM (elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat) təbliğat tədbirlərini həyata keçirməkdir. Ax-4 bu baxımdan Axiom Space tərəfindən həyata keçirilən əvvəlki missiyalardan daha çox elmi fəaliyyətlə seçilir. Təcrübələrdən 17-si Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) və Polşa tərəfindən dəstəklənir, 25-i isə Macarıstanın HUNOR orbital astronavt proqramı çərçivəsində həyata keçirilir.

Ax-4 missiyasının iştirakçıları müxtəlif sahələrdə öz nailiyyətləri ilə tanınırlar. Hindistanlı pilot Shubhanshu Shukla, Hindistan Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu olmaqla yanaşı, Gaganyaan adlı ilk Hindistan insan kosmik uçuş missiyası üçün seçilmiş astronavtlardan biridir. Polşalı Sławosz Uznański-Wiśniewski isə Avropa Kosmik Agentliyinin 2022-ci il Ehtiyat Astronavtlar Sinifinin üzvüdür və İsveçrədəki Böyük Hadron Kollayderində mühəndis kimi çalışıb. Macarıstanlı Tibor Kapu isə kosmik radiasiyadan qorunma sahəsində mühəndislik üzrə təcrübəyə malikdir və HUNOR proqramı vasitəsilə öz ölkəsini beynəlxalq kosmik arenada təmsil etmək məqsədini daşıyır.

Ax-4 ekipajı ISS-də iki həftə qalaraq oradakı yeddi uzunmüddətli ekipaj üzvü ilə birgə yaşayacaq və işləyəcək. Onlar elmi araşdırmalar və texnologiya nümayişləri ilə məşğul olacaqlar. Missiyanın sonu iyul ayının ikinci həftəsində planlaşdırılır və Dragon kapsulunun eniş zonasında hava şəraitindən asılı olacaq.

Bu missiya, Hindistan, Macarıstan və Polşa üçün kosmik proqramlarının inkişafında mühüm bir addım olmaqla yanaşı, beynəlxalq əməkdaşlıq və texnoloji irəliləyişlər üçün yeni imkanlar yaradır. Missiyanın uğurlu həyata keçirilməsi kosmos sahəsində daha geniş iştirak və tərəfdaşlıq üçün nümunə təşkil edir.