Spiroqraf Dumanlığının Təkamülü

Astronomlar Lepus bürcündə yerləşən və 'Spiroqraf Dumanlığı' kimi tanınan IC418-i 130 illik müşahidələr vasitəsilə öyrəniblər. Bu araşdırma ulduzların son mərhələlərində necə təkamül etdiyini daha yaxşı anlamaq üçün yeni ipucları təqdim edir.

IC418-in Kəşfi və Tarixi

IC418, ilk dəfə 26 mart 1891-ci ildə Şotland-Amerikan astronomu Williamina Fleming tərəfindən kəşf edilmişdir. Harvard Rəsədxanasında çalışdığı dövrdə Fleming, Draper Kataloqu layihəsi çərçivəsində 59 dumanlığı aşkar etmiş və IC418-i də bu siyahıya daxil etmişdir. Bu dumanlıq əvvəlcə yanlış olaraq John L.E. Dreyer tərəfindən tərtib olunan Dərin Göy Obyektləri Kataloquna aid edilmişdir.

Dumanlığın Xüsusiyyətləri

IC418, +9-cu parlaqlıq səviyyəsində parıldayır və təxminən 18 yay saniyə diametrinə malikdir. Planetar dumanlıqlar adlarını teleskop vasitəsilə planet diskləri kimi görünmələrinə borcludurlar. IC418, Yer kürəsindən təxminən 2000 işıq ili uzaqlıqda yerləşir və 0.2 işıq ili genişliyindədir.

Araşdırmanın Əsas Nəticələri

Araşdırma, dumanlığın spektrindəki dəyişiklikləri zamanla izləyərək onun təkamülünü öyrənmişdir. Bunun üçün 1890-cı illərdən başlayaraq vizual müşahidələrdən, fotoqrafik ölçmələrdən və müasir CCD kameralarından istifadə edilmişdir. NASA-nın Hubble Kosmik Teleskopu IC418-i dəfələrlə görüntüləyib. Araşdırmada, mavi bölgədəki emissiya xətləri analiz edilmişdir. Bu xətlər arasında hidrogen və 'nebulium' adlanan, əvvəllər mövcud olduğu düşünülən bir element də yer alır. Araşdırma, dumanlığın mərkəzindəki ulduzun son 130 il ərzində temperaturunun 3000 dərəcə Selsi artdığını göstərmişdir. Bu, ulduzun təkamül modellərindən daha sürətli baş verir.

Ulduz Təkamülünün Kainatda Karbonla Əlaqəsi

IC418-dəki ulduz, qırmızı nəhəng mərhələsindən keçərək ağ cırtdan ulduza çevrilmək üzrədir. Bu proses zamanı ulduzun ətrafına qaz və toz yayılır. Araşdırma göstərir ki, IC418 karbon zənginliyinə malikdir, bu da onun karbonu ulduzun son mərhələsində yaydığını sübut edir. Kainatda üzvi həyatın mənşəyi bu karbonla əlaqələndirilir.

Köhnə Müşahidələrin Dəyəri

Araşdırma həmçinin köhnə müşahidələrin elmi dəyərini təsdiqləyir. Məsələn, 2016-cı ildə Van Maanen Ulduzu ətrafında planetar sistem izləri 1917-ci ildəki şüşə plitələrdən aşkar edilmişdir. Bu, köhnə məlumatların yeni elmi kəşflərə yol açdığını sübut edir.

Araşdırma, ulduzların son mərhələlərinin təkamülünü anlamaqla yanaşı, kainatda karbonun dövriyyəsi və üzvi həyatın mənşəyi haqqında yeni perspektivlər təqdim edir.