Süni İntellektin Koma Xəstələrində Şüurun Aşkarlanmasında Rolu

Süni intellektin tibbdə istifadəsi yeni bir mərhələyə qədəm qoyur. Stony Brook Universitetinin tədqiqatçıları süni intellekt vasitəsilə koma xəstələrində “gizli şüur” əlamətlərini aşkar edən yeni bir metodika təqdim ediblər. Bu metodika, xəstələrin üz əzələlərinin ən kiçik hərəkətlərini belə analiz edərək, onların şüur səviyyəsini qiymətləndirir.

Tədqiqatın Əsas Məqamları

2006-cı ildən etibarən “gizli şüur” anlayışı tədqiq olunur. İlk dəfə olaraq, şüursuz görünən bir qadının beyin skanerində müəyyən tapşırıqlara reaksiya verdiyi aşkar edilmişdi. Lakin bu cür nevroimaging metodları mürəkkəb və vaxt aparan olduğundan, geniş istifadə edilmir. Yeni təqdim olunan SeeMe adlı süni intellekt texnologiyası isə daha sadə və praktikdir.

Tədqiqat çərçivəsində, beyin zədəsi almış və koma vəziyyətində olan 37 xəstənin videoları çəkilib və üz hərəkətləri izlənilib. Xəstələrə “gözlərini aç” və ya “dilini çıxart” kimi tapşırıqlar verilib. SeeMe texnologiyası, bu hərəkətləri ətraflı analiz edərək, xəstələrin həkimlər tərəfindən aşkarlanması mümkün olmayan şüur əlamətlərini müəyyənləşdirib.

Nəticələr və Perspektivlər

SeeMe texnologiyası, xəstələrin gözlərini açması və ağız hərəkətləri kimi əlamətləri həkimlərdən 4.1 və 8.3 gün əvvəl aşkar edib. Texnologiyanın təqdim etdiyi erkən diaqnoz, xəstələrin daha sürətli reabilitasiya proqramlarına qoşulmasına və onların motor bacarıqlarının bərpasına kömək edə bilər.

Columbia Universitetinin nevroloqu Jan Claassen, bu texnologiyanın klinik əhəmiyyətini vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, hər bir gün, müalicə və qərarların qəbulunda həyati əhəmiyyət daşıyır.

Gələcək Tədqiqatlar və Etik Məsələlər

Tədqiqatçılar, SeeMe texnologiyasının xəstələrə bəli və ya xeyr suallarına cavab vermək üçün istifadə edilə biləcəyini araşdırmağı planlaşdırır. Bu, şüur vəziyyətində olan, lakin ünsiyyət qura bilməyən xəstələrin müalicə prosesində iştirakına şərait yarada bilər.

“Bu, böyük etik nəticələrə səbəb ola bilər,” deyə layihənin rəhbəri Sima Mofakham bildirib. O, bu texnologiyanın uzunmüddətli xəstəxana xəstələrində də istifadə edilə biləcəyini qeyd edib.

Tibbdə Yeni Üfüqlər

Süni intellekt texnologiyası, beyin zədəsi almış xəstələrin diaqnoz və müalicəsində inqilabi dəyişikliklər vəd edir. SeeMe kimi alətlər, xəstələrin həyat keyfiyyətini artırmaq və həkimlərə daha dəqiq qərarlar qəbul etməkdə kömək etmək potensialına malikdir.