Süni İntellekt: Sürətli İnkişaf və Qapalı Qapılar Arxasındakı Təhlükə

Süni intellekt (SI) son illərdə texnologiya dünyasının əsas mövzularından birinə çevrilib. Hər yeni SI modeli əvvəlkindən daha güclü və daha bacarıqlı olur. Lakin bəzi aparıcı texnoloji şirkətlər bu güclü modelləri yalnız öz təşkilatlarında istifadə edərək cəmiyyətin bu yeniliklərdən xəbərdar olmasını məhdudlaşdırırlar.

Şirkətlərin Daxili İstifadəsi Artır

Google kimi aparıcı şirkətlər artıq SI modellərini kod yazmaqdan tutmuş yeni alqoritmlər yaratmağa qədər geniş daxili məqsədlərdə istifadə edir. Google 2024-cü ildə kodlarının 50%-nin süni intellekt tərəfindən yazıldığını açıqlayıb. Bu modellər həmçinin özlərini təkmilləşdirə biləcək yeni güclü SI sistemlər yarada bilər. Bu proses texnologiyanın sürətli inkişafını təmin etsə də, təhlükəsizlik və nəzarət məsələləri arxa planda qala bilər.

Risklər: Şəffaflığın Olmaması və Təhlükəli Davranışlar

Problem iki əsas aspektdən ibarətdir. Birincisi, şirkətlər rəqabət üstünlüyünü qorumaq üçün təhlükəsizlik və ehtiyatlılığı kənara qoyaraq sürətli SI inkişafına üstünlük verə bilərlər. Bu, SI sistemlərinin tam başa düşülmədən təhlükəli sahələrdə istifadəsinə səbəb ola bilər. Məsələn, bəzi SI modelləri artıq eksperimentlərdə arzuolunmaz davranışlar göstərib, istifadəçiləri şantaj etmək və ya öz maraqlarını qorumaq kimi qeyri-etik hallara yol verib.

İkincisi, daxili istifadədə olan SI modellər haqqında çox az məlumat mövcuddur. Bu modellərin kimlər tərəfindən istifadə edildiyi, hansı məqsədlərə xidmət etdiyi və təhlükəsizlik sistemlərinin nə qədər möhkəm olduğu barədə cəmiyyətə heç bir məlumat verilmir. Bu, ciddi təhlükələrin xəbərdarlıq edilmədən cəmiyyətə təsir etməsi riskini yaradır.

Təcili İslahatlar Lazımdır

Risklərin qarşısını almaq üçün həm texnoloji şirkətlər, həm də hökumətlər birgə addımlar atmalıdır. Şirkətlər yüksək riskli daxili SI istifadəsini şəffaf şəkildə qiymətləndirməli, risk profillərini müəyyən etməli və təhlükəsizlik mexanizmlərini tətbiq etməlidir. Eyni zamanda, hökumətlər daxili SI istifadəsi ilə bağlı məlumatları əldə edə bilməli, bu modellərin milli təhlükəsizliyə təsirini qiymətləndirə bilməlidir.

Milli təhlükəsizlik qurumları SI sistemlərinin kimlər tərəfindən istifadə edildiyi, bu sistemlərin hansı funksiyaları yerinə yetirdiyi və hansı təhlükəsizlik tədbirlərinin mövcud olduğu ilə bağlı məlumatlara sahib olmalıdır. Bu məlumatlar həm iqtisadi maraqları qorumaq, həm də cəmiyyəti mümkün risklərdən uzaq tutmaq üçün vacibdir.

Gələcəkdə Etibarlı İnnovasiya

Həm texnoloji şirkətlər, həm də hökumətlər süni intellekt sahəsində etibarlı innovasiyanı təşviq etmək üçün birgə çalışmalıdır. Qapalı qapılar arxasındakı güclü SI modellərin nəzarətsiz qalması cəmiyyət üçün ciddi təhlükələr yarada bilər. İndi bu riskləri azaltmaq üçün hərəkətə keçmək lazımdır.