Vaşinqtonda Sızdırılan Şayiə

Çərşənbə günü Vaşinqtonda yayılan bir şayiə, Ağ Evin süni intellekt qanunlarını federal səviyyədə tənzimləmək üçün icra sərəncamı imzalayacağını iddia etdi. Bu sərəncamın layihəsi sızdırıldıqdan sonra hüquqşünaslar və siyasətçilər hər bir detala diqqətlə baxmağa başladılar. Layihə, bir çox siyasi və hüquqi cəhətdən qeyri-mümkün görünürdü. Xüsusilə, bu addımın David Sacks-a - Tramp administrasiyasının Süni İntellekt və Kripto üzrə Xüsusi Məsləhətçisinə - geniş səlahiyyətlər verəcəyi aydın idi.

David Sacks-ın Rolu

Sərəncamın hər bölməsində cənab prezident Donald Tramp, kabinet rəhbərlərinə və agentlik rəhbərlərinə süni intellekt qanunlarını pozan ştatlara qarşı tədbirlər görmək üçün 90 gün müddətində hesabat hazırlamağı tapşırırdı. Ədliyyə Nazirliyinə isə 30 gün ərzində bu ştatlara qarşı hüquqi mübarizə aparmaq üçün xüsusi bir işçi qrupu yaratmaq tapşırılmışdı. Bu addımların hamısında David Sacks məsləhətçi rolunda idi.

Texnologiya siyasəti üzrə bir məsləhətçi bu vəziyyəti belə şərh edir: 'Bunu güc ələ keçirmə adlandırmaq istəməzdim, amma bu, onun gücünü konsolidasiya etmə cəhdi idi.'

Sərəncamın Təsiri

Sərəncam, Ağ Evin daxilində ştatları federal qanunlara tabe etməyə məcbur etmək üçün bir vasitə kimi istifadə ediləcəkdi. Xaricdə isə bu addım hüquqi cəhətdən qüvvədən düşəcəkdi. Trampın icra sərəncamları tez-tez onun iradəsini dərhal həyata keçirmək üçün dizayn edilir, qanunilik məsələsi isə daha sonra müzakirə olunur. Məsələn, onun tarif sərəncamı ABŞ iqtisadiyyatına trilyonlarla ziyan vurduqdan sonra Ali Məhkəmə tərəfindən ləğv olunmaq üzrədir.

Bir çox ştatlar, xüsusən də qırmızı ştatlar (mühafizəkar respublikaçıların üstünlük təşkil etdiyi ərazilər), bu addıma qarşı çıxmağa hazırlaşırdılar. Florida və Arkansas kimi ştatların qubernatorları açıq şəkildə bu cür federal müdaxiləyə qarşı olduqlarını bildirmişdilər.

Siyasi Mübahisələr

Sərəncam həm solçu, həm də sağçı siyasətçilər arasında mübahisələrə səbəb oldu. Solçu qanunvericilər texnologiya şirkətlərinin gücünü məhdudlaşdırmaq istəyərkən, sağçı MAGA tərəfdarları süni intellektin ailə dəyərlərinə və iş yerlərinə təhlükə yaratdığını iddia edirdi. Bu iki qrup birləşərək Ağ Evin bu addımını tənqid etməyə başladı.

Sərəncamda bir çox agentliklər tamamilə kənarda qalmışdı. Məsələn, Süni İntellekt Risk İdarəçiliyi üzrə araşdırmalar aparmaq üçün təyin edilmiş Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu (NIST) və ya Ağ Evin Elm və Texnologiya Siyasəti Ofisi (OSTP) layihədə qeyd olunmamışdı. Bunun əvəzinə, Ədliyyə Nazirliyi, Ticarət Nazirliyi, Federal Ticarət Komissiyası və Federal Rabitə Komissiyası bu məsuliyyəti daşıyacaqdı.

Nəticə

Sərəncamın imzalanması gözlənilirdi, lakin son anda geri addım atıldı. Növbəti həftə, Ağ Ev daha az mübahisəli bir süni intellekt layihəsi üzərində işə başladı və David Sacks-ın adı yalnız bir dəfə qeyd edildi. Bu hadisə, texnologiya dünyasında güc mübarizəsinin necə qızışdığını və siyasi mühitin bu mübarizəyə necə təsir etdiyini göstərir.