Yeni bir zaman atlamalı (timelapse) görüntü, 3I/ATLAS adlı ulduzlararası kometi nəhəng bir 'kosmik göyqurşağı' kimi təsvir edir. Bu görüntü Havay adalarında yerləşən bir teleskop vasitəsilə çəkilib.

3I/ATLAS kometi 1 iyul tarixində kəşf edilib və NASA bu obyektin ulduzlararası mənşəli olduğunu yalnız 24 saat ərzində təsdiqləyib. Bu, yad bir ulduz sistemindən çıxarılmış və bizim Günəş sistemimizdən keçən üçüncü obyekt kimi qeydə alınıb. Alimlər kometin təxminən 24 kilometr uzunluğunda olduğunu və 3 milyard il Günəş sistemindən yaşlı ola biləcəyini bildirirlər. Bu, onu indiyə qədər müşahidə edilən ən qədim kometlərdən biri edir.

Komet 210,000 km/saat sürətlə Günəşə doğru irəliləyir və oktyabr ayının sonunda perihelion (Günəşə ən yaxın nöqtə) mərhələsinə çatacaq. Daha sonra isə uzun bir səyahətə çıxaraq Günəş sistemindən uzaqlaşacaq. Buna görə də alimlər bu unikal obyekt üzərində tədqiqat aparmaq üçün məhdud zamana malikdirlər.

Havay adalarındakı Mauna Kea vulkanının zirvəsində yerləşən Gemini North teleskopu alimlərə 3I/ATLAS kometini yaxından müşahidə etmək imkanı verib. 15 iyulda yayımlanan görüntülər arasında kometin koma adlanan (buz, qaz və toz buludu) hissəsinin yaxın çəkilişi və 'kosmik göyqurşağı' görüntüsü də yer alıb. Bu görüntülər alimlərə kometin xüsusiyyətlərini daha yaxşı anlamağa kömək edir.

Kosmik obyektin 'göyqurşağı' görüntüsü üç fərqli filtrdən istifadə edilərək çəkilmiş ən azı 16 fotonun birləşməsindən ibarətdir. Bu, kometin mavi, qırmızı və yaşıl rənglərdə parlamasını təmin edib. Əslində isə komet ağ işıq saçır, bu da koma şəkillərində görünür.

Milli Elm Fondunun Beynəlxalq Gemini Rəsədxanasının proqram direktoru Martin Still bu görüntülərin 'ulduzlararası səyyahın' erkən tədqiqatları üçün kritik məlumatlar təmin etdiyini bildirib. Alimlər, kometin Günəşə yaxınlaşdıqca xarici buz qatlarının əriməsi ilə daha çox məlumat əldə etməyi planlaşdırırlar. Bu prosesdə kometin quyruğu da formalaşa bilər ki, bu da James Webb Kosmik Teleskopu kimi alətlər vasitəsilə daha ətraflı öyrənilə bilər.

3I/ATLAS kometi indiyə qədər kəşf edilən digər iki ulduzlararası obyekt – 2017-ci ildə tapılan 1I/'Oumuamua və 2019-cu ildə müşahidə edilən 2I/Borisov-dan daha böyükdür və fərqli bir sürətlə hərəkət edir. Bundan əlavə, bu komet Süd Yolu qalaktikasının tamamilə fərqli bir bölgəsindən gəlir ki, bu da onu gələcək tədqiqatlar üçün maraqlı bir obyektə çevirir.

NASA-nın maliyyələşdirdiyi Yerüstü Asteroid Zərbə Son Xəbər Sistemi (ATLAS) vasitəsilə kəşf edilən bu komet dekabr ayında Yerə ən yaxın nöqtəyə çatacaq. Bununla belə, bu məsafə Yerlə Günəş arasındakı məsafənin təxminən 1.6 qatına bərabər olacaq və NASA-nın məlumatına görə, heç bir təhlükə yaratmır. Kometin yalnız teleskop və ya ulduz müşahidə üçün nəzərdə tutulmuş durbinlə müşahidə edilə biləcəyi gözlənilir. Ən yaxşı müşahidə vaxtı isə 2026-cı ilin əvvəlinə təsadüf edəcək.