Süni İntellekt Universitetlərdə: İnqilab və Narahatlıqlar

2025-ci ildə Tsinghua Universiteti tələbələrə qəbul məktubları ilə birlikdə süni intellekt botu təqdim etdi. Bu bot, tələbələrə dərslər, klublar və kampus həyatı haqqında suallarını cavablandırmaq üçün nəzərdə tutulub. Bu yenilik təhsildə inqilabın yalnız başlanğıcıdır.

Süni İntellektin Təhsilə Təsiri

Ohio Dövlət Universitetində bu il tələbələr məcburi süni intellekt dərslərini dinləyəcək. Universitetin məqsədi, məzun olan hər bir tələbənin 'süni intellektə bələd' olmasıdır. Digər tərəfdən, Sidney Universiteti tələbələrdən ənənəvi testlərdə bacarıqlarını süni intellektə müraciət etmədən sübut etməyi tələb edir. Dünya miqyasında sorğular göstərir ki, 2024-cü ildə tələbələrin 86%-i təhsillərində süni intellektdən müntəzəm istifadə edib.

Ekspertlərdən Mübahisəli Fikirlər

Bəziləri süni intellekti təhsildə böyük imkan kimi görür. Harvard Universitetində aparılan bir araşdırma tələbələrin süni intellekt tutorlarının köməyi ilə daha sürətli öyrəndiyini göstərib. Lakin digər mütəxəssislər narahatdır ki, süni intellekt tələbələrin müstəqil düşünmə bacarıqlarını zəiflədə bilər. UNESCO-nun texnologiya və təhsil üzrə mütəxəssisi Şafika İsaacs bildirir ki, süni intellektin sürətli yayılması təhsil strategiyalarını geridə qoyur və etik problemlər yaradır.

Süni İntellektin Tələbələrə Təsiri

Süni intellektin sürətli yayılması tələbələrin öyrənmə üsullarını dəyişib. Sorğular göstərir ki, tələbələr əsasən mətn yazmaq, təkmilləşdirmək və xülasələmək üçün süni intellektdən istifadə edirlər. Lakin bəzi mütəxəssislər tələbələrin bu texnologiyaya həddindən artıq güvənərək tənqidi düşünmə bacarıqlarını itirdiyini iddia edirlər. Məsələn, Massachusetts Texnologiya İnstitutunda aparılan bir araşdırmada süni intellektdən istifadə edən tələbələrin beyin fəaliyyətinin azaldığı müşahidə olunub.

Universitetlərin Cavab Axtarışları

Bir çox universitetlər süni intellektdən istifadə qaydaları ilə bağlı qarışıq strategiyalara malikdir. ABŞ universitetlərində bir tələbə müxtəlif dərslərdə fərqli süni intellekt siyasətləri ilə qarşılaşa bilər. Avstraliyada isə milli səviyyədə koordinasiyalı yanaşma mövcuddur. Çin universitetləri süni intellekti təhsilin ayrılmaz hissəsi kimi qəbul edir.

Təlimdə Süni İntellektdən Yararlanma

Bəzi universitetlər süni intellekt texnologiyasını təhsilə inteqrasiya etmək üçün innovativ yanaşmalar təklif edir. Məsələn, Sidney Universiteti 2023-cü ildə Cogniti adlı süni intellekt platformasını yaratdı. Bu platforma müəllimlərə kurslarına uyğun süni intellekt agentləri dizayn etməyə imkan verir. Çin universitetlərində isə tələbələr dərs slaydlarını incələyərək 'Mənə aydın deyil' düyməsinə basmaqla süni intellektdən dəstək ala bilirlər.

Təhsil Gələcəyi: Ümidlər və Sual İşarələri

Süni intellektin təhsilə təsiri hələ tam araşdırılmayıb. Tsinghua Universitetində aparılan ilkin araşdırmalar göstərir ki, süni intellekt tutorlarından istifadə edən tələbələr dərhal daha yaxşı nəticələr göstərsələr də, uzunmüddətli yaddaş və anlayışda geriləmə müşahidə olunub. Bəzi mütəxəssislər, süni intellektin tələbələrin düşünmə proseslərinə mənfi təsir göstərdiyini və onların tənqidi düşünmə bacarıqlarını zəiflətdiyini bildirir.

Universitetlər üçün sual aydındır: Süni intellekt tələbələri daha ağıllı edəcək, yoxsa düşünməkdən uzaqlaşdıracaq? Gələcəyin təhsili bu sualın cavabına bağlıdır.