NASA-nın James Webb Kosmik Teleskopu vasitəsilə Southwest Araşdırma İnstitutu (SwRI) tərəfindən Uranusun orbitində əvvəllər məlum olmayan yeni bir ay kəşf edildi. Bu kəşf, planetin məlum peyklər ailəsini 29-a çatdırdı. Yeni ayın müşahidəsi 2 fevral 2025-ci il tarixində Webb teleskopu ilə aparılmışdır.

SwRI-nın Günəş Sistemi Elmi və Tədqiqat Bölməsinin rəhbəri Maryame El Moutamid bildirib ki, "Bu obyekt Near-Infrared Camera (NIRCam) ilə çəkilmiş 40 dəqiqəlik uzun ekspozisiyalı on şəkildən ibarət seriyada aşkar edilmişdir. Bu, kiçik bir ay olsa da, əhəmiyyətli bir kəşfdir — NASA-nın Voyager 2 kosmik gəmisi təxminən 40 il əvvəlki uçuşunda bunu görə bilməmişdir."

Yeni kəşf edilən ayın diametri cəmi 10 kilometr (6 mil) olaraq hesablanır, əgər Uranusun digər kiçik peyklərinə bənzər bir əks etdiriciliyə (albedo) malikdirsə. Bu kiçik ölçü ehtimal ki, Voyager 2 və digər teleskoplar üçün onu görünməz edib.

SETI İnstitutunun üzvü Matthew Tiscareno deyib: "Uranus qədər çox sayda kiçik daxili ayı olan başqa bir planet yoxdur və onların halqalarla kompleks qarşılıqlı əlaqələri, halqa sistemi ilə ay sistemi arasındakı sərhədi qarışdıran xaotik bir tarixi işarə edir. Bundan əlavə, yeni ay əvvəllər məlum olan ən kiçik daxili peyklərdən daha kiçik və daha solğun olduğu üçün ehtimal ki, daha çox komplekslik kəşf olunmamış qalır."

Yeni kəşf edilmiş ay, Uranusun ən böyük peykləri olan Miranda, Ariel, Umbriel, Titania və Oberonun orbitindən içəridə yerləşən kiçik ay sisteminin 14-cü üzvüdür. (Uranusun bütün peykləri Şekspir və Alexander Pope-un personajlarının adlarını daşıyır.)

Maryame El Moutamid əlavə edib: "Bu ay Uranusun mərkəzindən təxminən 56,000 kilometr (35,000 mil) məsafədə yerləşir və planetin ekvatorial müstəvisində Ophelia və Bianca peyklərinin orbitləri arasında dövr edir. Onun demək olar ki, dairəvi orbitə malik olması, hazırda olduğu mövqeyə yaxın bir yerdə formalaşmış ola biləcəyini göstərir."

Yeni tapılan ay üçün adın Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı (IAU) tərəfindən təsdiqlənməsi lazım olacaqdır. IAU astronomik obyektlərə rəsmi adlar və təyinatlar verməkdə aparıcı bir qurumdur.

El Moutamid bildirib ki, "Webb teleskopu vasitəsilə həyata keçirilən bu və digər proqramlar, xarici Günəş sistemi üzərində yeni bir baxış təqdim edir. Bu kəşf Webb-in Ümumi Müşahidəçi proqramı çərçivəsində baş vermişdir, bu proqram elm adamlarına teleskopun qabaqcıl alətlərindən istifadə edərək araşdırmalar aparmağa imkan verir. NIRCam alətinin yüksək həlli və infraqırmızı həssaslığı, əvvəlki observatoriyalar üçün əlçatmaz olan solğun, uzaq obyektləri aşkar etməkdə xüsusilə təsirli edir."

Bu kəşf, müasir astronomiyanın Voyager 2 kimi missiyaların mirası üzərində necə qurulduğunu vurğulayır. Voyager 2, 24 yanvar 1986-cı ildə Uranusun yanından keçərək insanlığa bu sirli dünyaya ilk yaxın baxışı təqdim etmişdi. İndi, təxminən 40 il sonra, James Webb Kosmik Teleskopu bu sərhədi daha da irəli aparır.