Ursa Major III qalaktikası, Samanyolu qalaktikasının ətrafında dövr edən və əvvəllər yüksək kütləsi səbəbindən cırtdan sferoid qalaktika kimi təsnif edilən bir obyekt, yeni araşdırmalar nəticəsində sıx bir ulduz klasteri kimi yenidən qiymətləndirilib. Tədqiqatçılar, bu obyektin mərkəzində qara dəliklər və neytron ulduzlarından ibarət bir nüvə olduğunu irəli sürürlər.

Beynəlxalq bir astrofiziklər qrupu, Bonn Universiteti və İranın Zəncan şəhərində yerləşən Əsas Elmlər üzrə İrəliləyişlər İnstitutunun əməkdaşlığı ilə apardıqları araşdırmada Ursa Major III-ün yüksək kütləsinin qaranlıq maddə deyil, qara dəliklərdən ibarət nüvə ilə izah edilə biləcəyini vurğulayıblar. Bu obyektin 32600 işıq ili məsafədə yerləşdiyi və əvvəllər Samanyolu qalaktikasının ən solğun peyk qalaktikası hesab edildiyi bildirilir.

Yeni Hipotez: Qaranlıq Ulduz Klasteri

Ursa Major III-ün qeyri-adi yüksək kütləsi, əvvəllər onun böyük miqdarda qaranlıq maddə ehtiva etdiyi düşüncəsinə səbəb olmuşdu. Lakin tədqiqat qrupu tərəfindən aparılan simulyasiyalar, bu obyektin qaranlıq maddədən çox, qara dəliklər və neytron ulduzlarından ibarət sıx bir ulduz klasteri olduğunu göstərir.

Bonn Universitetində tədqiqatçı olan Hosein Həqi mövzu ilə bağlı bildirib: "Qaranlıq ulduz klasterləri, Samanyolu kimi böyük qalaktikalarla milyardlarla il ərzində baş verən cazibə qarşılıqlı təsirləri nəticəsində meydana gəlir. Bu proses, klasterin xarici ulduzlarının itirilməsi ilə nəticələnir və yalnız işıq saçmayan qaranlıq, kütləvi nüvə qalır." Bu fenomen, əvvəllər qaranlıq maddə ilə əlaqələndirilən müşahidələrin yanlış şərh edilməsinə səbəb olmuş ola bilər.

Simulyasiyalarla Təsdiq

Tədqiqat qrupu, Ursa Major III-ün təkamülünü müasir müşahidə məlumatlarına əsaslanaraq simulyasiya edib. Bu simulyasiyalar, obyektin orbital hərəkəti və kimyəvi tərkibi kimi amilləri nəzərə alaraq, onun cazibə dinamikasını modelləşdirib. Nəticələr, qaranlıq maddəyə ehtiyac olmadan, qara dəliklərdən ibarət sıx nüvənin qalan ulduzları cazibə qüvvəsi ilə birlikdə saxladığını göstərib.

Bonn Universitetinin "Modelləşdirmə" və "Maddə" araşdırma sahələrinin üzvü Pavel Kroupa isə bu işin əhəmiyyətini vurğulayaraq deyib: "Bizim işimiz ilk dəfə olaraq göstərir ki, bu obyektlər çox güman ki, adi ulduz klasterləridir." Kroupa əlavə edib ki, bu nəticələr yalnız qalaktikalar haqqında yeni anlayışlar yaratmır, həm də gələcək araşdırmalar üçün yeni perspektivlər açır.

Bonn Universitetindəki tədqiqat qrupu, bu cür ulduz sistemlərinin mürəkkəb dinamikasını xəritələşdirmək üçün illər ərzində ixtisaslaşmış ədədi metodlar inkişaf etdirib. Bu sahədə lider olan qrup, Ursa Major III və bənzər obyektlər haqqında daha dərin anlayış əldə etməyə çalışır. Tədqiqat, gizli qalan səmavi obyektlərə dair yeni baxış bucağı təqdim etməklə yanaşı, qalaktika tədqiqatında əhəmiyyətli irəliləyişlərə töhfə verə bilər.