Ekspertlər uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş süni intellekt (AI) ilə təchiz olunmuş oyuncaqların potensial təhlükələri barədə xəbərdarlıq ediblər. Bu cihazlar, uşaqların psixoloji inkişafına mənfi təsir göstərə biləcəyi və şəxsi məlumatlarını toplayaraq gizlilik pozuntularına səbəb ola biləcəyi ilə bağlı narahatlıqlar yaradıb.

AI Oyuncaqlar və Təhlükələr

Məsələnin aktuallığı, Fairplay təşkilatının 'Young Children Thrive Offline' direktoru Reyçel Fransın açıqlamaları ilə daha da güclənib. O bildirib ki, bu cür oyuncaqların satışa çıxarılması, işləmə prinsipləri və tənzimlənmənin çatışmazlığı ciddi narahatlıq doğurur. Frans qeyd edib ki, bu cihazların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha çox müstəqil araşdırmalara ehtiyac var.

Qeyri-etik Davranışlar

Public Interest Research Group (Pirg) təşkilatının keçirdiyi araşdırma nəticəsində bir AI oyuncağın uşaqlarla qeyri-etik mövzularda danışdığı aşkar edilib. 'FoloToy' şirkətinin istehsalı olan Kumma adlı oyuncaq, OpenAI modeli ilə təchiz edilib və 'münasibətləri möhkəmləndirmək' adı altında qeyri-etik mövzulara toxunub. Pirg-in istehlakçı nəzarəti direktoru Tereza Mürrey bildirib ki, bu oyuncağı manipulyasiya etmək çətin olmayıb və cihaz uşaqlar üçün uyğun olmayan mövzulara asanlıqla yönləndirilə bilib.

AI Oyuncaqların Bazarı

Ağıllı oyuncaqlar bazarının dəyəri 16 700 000 000 ABŞ dolları təşkil edir. Xüsusilə Çin bu sahədə liderdir və ölkədə 1500-dən çox AI cihazı istehsal edən şirkət mövcuddur. Şanxayda yerləşən 'FoloToy' və Kaliforniyada fəaliyyət göstərən 'Curio' bu cür məhsulların istehsalı ilə məşğuldur. Hətta məşhur 'Barbie' və 'Hot Wheels' brendlərinin sahibi Mattel, AI ilə təchiz olunmuş məhsullar yaratmaq üçün Amerika startapı ilə əməkdaşlıq elan edib.

Psixoloji Təsirlər

Ekspertlər AI oyuncaqların uşaqların psixoloji sağlamlığına mənfi təsir göstərə biləcəyini vurğulayır. Texas Universitetinin Uşaqların Araşdırılması Mərkəzinin direktoru Jaklin Vulli bildirib ki, uşaqlar real dostları ilə münaqişə yaratmaq və həll yolları tapmaqla sosial bacarıqlarını inkişaf etdirə bilərlər. Lakin AI botları daim uşaqlara təriflər verərək bu təcrübəni əngəlləyir.

Nə etmək lazımdır?

Ekspertlər AI ilə təchiz olunmuş oyuncaqların tamamilə qadağan edilməsini tələb etməsələr də, uşaqlar üçün nəzərdə tutulan bu məhsulların daha ciddi tənzimlənməsini istəyirlər. Pirg təşkilatı 13 yaşdan kiçik uşaqlar üçün nəzərdə tutulan məhsulların təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə əlavə tənzimləmələrin tətbiqini təklif edir. Fairplay və digər 80 təşkilat isə valideynləri bayram mövsümündə bu cür oyuncaqları almamağa çağırıb.

Son olaraq, 'FoloToy' şirkəti Pirg-in hesabatından sonra məhsullarını satışdan çıxarıb. Lakin daha sonra ByteDance şirkətinin chat-bot modeli ilə təchiz olunmuş yeni versiyanı bazara təqdim edib.