Uşaqların Sağlamlığı Təhlükədə: Ekran Vaxtı Nə Dərəcədə Zərərlidir?

Ekran vaxtı və sağlamlıq riski

Danimarkalı alimlərin apardığı tədqiqatlar göstərir ki, uşaqların və yeniyetmələrin ekran qarşısında keçirdikləri uzun saatlar ürək-damar və metabolik xəstəliklərin erkən riskini artırır. Tədqiqatda iştirak edən 1000-dən çox uşağın məlumatları analiz edilib və ekran vaxtının qan təzyiqi, xolesterol səviyyəsi və insulin müqaviməti kimi göstəricilərə mənfi təsir etdiyi aşkar olunub.

Yuxu və ekran vaxtı arasındakı əlaqə

Araşdırma göstərir ki, az yatmaq ekran vaxtının sağlamlığa təsirini daha da gücləndirir. 'Ekran vaxtı yuxudan vaxt oğurlayaraq sağlamlığa zərər verir,' deyə Kopenhagen Universitetindən Dr. David Horner bildirib. 'Bu, uşaqlıqdan başlayır və balanslı gündəlik rejimlərin vacibliyini önə çəkir.'

Metabolik 'barmaq izi'

Tədqiqatçılar ekran vaxtının qan metabolitlərində xüsusi bir 'barmaq izi' yaratdığını aşkar ediblər. Bu dəyişikliklər ürək xəstəliklərinin uzunmüddətli riskini erkən yaşlarda proqnozlaşdırmağa kömək edə bilər. Dr. Horner əlavə edib: 'Bu məlumatlar pediatrik müayinələrdə ekran vərdişlərini müzakirə etməyin vacibliyini vurğulayır.'

Uşaqlar üçün tövsiyələr

Amerika Ürək Assosiasiyasının mütəxəssisi Dr. Amanda Marma Perak, ekran vaxtını azaltmağın çətin olduğunu qəbul etsə də, valideynlərə yuxu rejimini yaxşılaşdırmağa diqqət etməyi tövsiyə edir. 'Ekranları erkən saatlarda kənara qoymaq və uşaqların daha çox yatmasını təmin etmək yaxşı bir başlanğıc nöqtəsidir.' Valideynlər uşaqlara ekranlardan kənarda vaxt keçirməyin yollarını öyrətməli və özləri də nümunə olmalıdırlar. 'Boş vaxt yaradıcılıq üçün fürsətdir. Uşaqların darıxmasına imkan verin, çünki bu, onların kreativliyini artırır,' deyə Dr. Perak əlavə edib.

Gələcək araşdırmalar

Alimlər gələcəkdə ekran vaxtının yuxu rejiminə təsirini daha dərindən araşdırmağı planlaşdırırlar. Xüsusilə, yatmazdan əvvəl ekran istifadəsinin sirkadiyan ritmləri pozaraq yuxu başlanğıcını gecikdirib-gecikdirmədiyini öyrənmək vacibdir.

Balanslı rejimin önəmi

Araşdırmanın nəticələri göstərir ki, uşaqların gündəlik rejimlərində balanslı yanaşma ürək və metabolik sağlamlığı qorumaq üçün vacibdir. Ekran vaxtını azaltmaq, daha çox yatmaq və fiziki aktivlik bu riskləri azalda bilər.