UV işığı ilə allergiya ilə mübarizə üsulu

Kolorado Universitetindən alimlər havada uçan allergenlərin strukturunu dəyişdirərək onların immun sistem tərəfindən tanınmasını əngəlləyən bir metod inkişaf etdiriblər. Bu metod allergiya ilə mübarizədə aylara yayılan təmizləmə proseslərindən daha sürətli və effektiv bir alternativ təqdim edir. Tədqiqat nəticələri 'ACS ES&T Air' jurnalında dərc edilib.

Allergiyaların səbəbi: Həqiqi mənbə

Allergiyaya səbəb olan orqanizmlər deyil, onların yaydığı proteinlərdir. Məsələn, pişiklərin tüpürcəklərində olan 'Fel d1' adlı protein ölü dəri hissəcikləri ilə havaya qarışır və tənəffüs zamanı immun sistemimizdə reaksiyaya səbəb olur. Bu proteinlər canlı olmadığından onları öldürmək mümkün deyil. Tipik üsullar—filtrlərdən istifadə, divarları yuma, heyvanları təmizləmək—işə yarasa da, uzunmüddətli perspektivdə çətinlik yaradır.

UV işığının rolu

Alimlər bu problemi həll etmək üçün UV işığından istifadə edərək allergen proteinlərinin strukturunu dəyişdirməyə çalışıblar. 'Əgər immun sisteminiz bir qartal formasını tanıyırsa və biz bu proteini açaraq onu tanınmaz hala gətiririksə, artıq allergik reaksiya yaranmayacaq,' deyə tədqiqatçı Tess Eidem izah edib.

UV işığı artıq patogenləri aradan qaldırmaq və tibbi avadanlıqları dezinfeksiya etmək üçün istifadə olunur. Lakin istifadə edilən 254 nanometr dalğa uzunluğunda işıq insan dərisi və gözləri üçün təhlükəli ola bilər. Bu səbəbdən, alimlər daha təhlükəsiz olan 222 nanometr dalğa uzunluğunda UV işığını sınaqdan keçiriblər.

Sınaqların nəticələri

Tədqiqat zamanı alimlər müxtəlif allergenləri—gənələr, heyvan tükləri, kif və polen—kiçik bir kameraya buraxıblar və UV222 işıqlarını işə salıblar. 10 dəqiqəlik intervallarla havanı test edərək immun sistemin allergenləri tanımasının azaldığını müşahidə ediblər. 30 dəqiqə ərzində havada uçan allergenlərin miqdarı orta hesabla 20-25% azalıb. Məsələn, 40 dəqiqəlik UV işığı Fel d1 proteinini 61% azaldıb.

Gələcək tətbiqlər

UV222 işıqları artıq sənaye sahələrində mövcuddur, lakin alimlər bu texnologiyanın şəxsi istifadəyə uyğunlaşdırılmasını ümid edirlər. Gələcəkdə insanlar bu cihazları evdə, məktəblərdə və hətta ev heyvanları olan dostlarını ziyarət edərkən istifadə edə bilərlər. Bundan əlavə, UV işığı astma hücumlarının qarşısını almaq üçün həyati əhəmiyyət daşıya bilər. 'ABŞ-da hər gün 10 nəfər astma hücumundan həyatını itirir və bu hücumlar çox vaxt havada uçan allergenlərdən qaynaqlanır,' deyə Eidem vurğulayıb.