Elm və Kosmos
Uzaq Kainatın Sirli Obyektləri Alimləri Çaşdırır
2
Süni İntellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizErkən Kainatın Sirli Obyektləri Alimləri Çaşdırır
Fon
NASA-nın James Webb Kosmik Teleskopu (JWST) ilə aparılan müşahidələrdə erkən kainatda 300-dən çox parlaq obyekt aşkar edilib. Bu obyektlər ulduzların gözləniləndən əvvəl formalaşdığını göstərə bilər. Müşahidələrdə JWST-nin NIRCam (Yaxın İnfraqırmızı Kamera) və Mid-Infrared Instrument (Orta İnfraqırmızı Alət) cihazlarından istifadə olunub. Bu cihazlar erkən kainatın ən uzaq və zəif obyektlərini aşkar etmək üçün xüsusi olaraq dizayn edilib.
Əsas Faktlar
Missuri Universitetindən astronomlar bu obyektləri araşdıraraq onların erkən qalaktikalar ola biləcəyini irəli sürürlər. Astronomiya professoru Haojing Yan qeyd edir ki, bu obyektlərin bir neçəsi nəzəriyyələri dəyişdirəcək qədər erkən qalaktikalar ola bilər. “Bu kəşf qalaktikaların formalaşması ilə bağlı mövcud fikirlərə meydan oxuya bilər,” deyə Yan bildirir.
Dəstəkləyici Detallar
Tədqiqatçılar bu obyektlərin dəqiq yaşını və məsafəsini müəyyən etmək üçün “dropout texnikası”ndan istifadə ediblər. Bu metod işığın müxtəlif dalğa uzunluqlarında müşahidəsinə əsaslanır. Uzaq qalaktikalar qırmızı dalğa uzunluqlarında görünür, lakin mavi dalğa uzunluqlarında yox olur. Bu fenomen “Lyman Break” olaraq bilinir və ultrabənövşəyi işığın neytral hidrogen tərəfindən udulması ilə əlaqəlidir. Astronomlar bu obyektlərin xüsusiyyətlərini daha ətraflı araşdırmaq üçün spektroskopiya və spektral enerji paylanma analizindən istifadə edirlər.
Nəticə
Əgər bu obyektlər erkən qalaktikalar kimi təsdiqlənsə, qalaktikaların formalaşması ilə bağlı mövcud nəzəriyyələr yenidən nəzərdən keçiriləcək. Mövcud fikirlərə görə, ilk qalaktikalar Böyük Partlayışdan 200-600 milyon il sonra formalaşmağa başlayıb. JWST ilə aparılan müşahidələr isə bu zaman aralığını daraltmağa kömək edə bilər.
Astronomların tədqiqatları davam edir və gələcək təsdiqlər kainatın erkən dövrlərini daha yaxşı anlamağa imkan verəcək.