Bir alim, vaxt səyahətinin fiziki cəhətdən mümkün olduğunu və bunu paradokslardan uzaq bir şəkildə həyata keçirməyin mümkünlüyünü riyazi olaraq sübut edib. Bu araşdırma "Classical and Quantum Gravity" adlı elmi jurnalında dərc olunub. Germain Tobar və Fabio Costa, araşdırmanın müəllifləridir və bu araşdırma zamanı onlar vaxt səyahətindəki mühüm məntiqi paradoksu həll edən riyazi bir model tapıblar.

Araşdırma zamanı alimlər "Reversible dynamics with closed time-like curves and freedom of choice" adlı məqalədə müəyyən ediblər ki, bağlanmış zaman tipli əyrilər (CTC) daxilindəki iki əsas hissə "səbəb-nəticə ardıcıllığı"nı qoruduğu müddətcə digər hissələr yerli azad iradəyə uyğun olaraq dəyişə bilər. Albert Eynşteyn tərəfindən irəli sürülən CTC konsepsiyası bu araşdırmanın əsasını təşkil edir.

Fabio Costa bu mövzunu izah edərkən COVID-19 pandemiyasının başlanğıcını dayandırmaq üçün keçmişə səyahət etmə nümunəsini gətirir. Əgər pandemiyanı başlatan şəxsin virusa yoluxmasının qarşısını alsanız, bu, sizin keçmişə səyahət etmə motivasiyanızı aradan qaldırar və nəticədə paradoks yaranar. Costa bu vəziyyəti belə izah edir: "Siz vaxt səyahəti edə bilərsiniz, lakin paradoks yarada biləcək heç bir hərəkəti edə bilməzsiniz. Bu, məntiqi olaraq çətin qəbul edilir, çünki bizim azad iradəmizi məhdudlaşdırır."

Bu cür paradoksların təsirləri "kəpənək effekti" kimi tanınır, yəni kiçik hərəkətlərin böyük və gözlənilməz nəticələrə səbəb olması. Lakin riyazi nəticələr daha çox "meymun pəncəsi" hekayəsinə bənzəyir: Nə istədiyinizə diqqət yetirin, nə üçün vaxtda səyahət etdiyinizə diqqətli olun.

Germain Tobar bu mövzunu daha da aydınlaşdıraraq bildirir ki, əgər pandemiyanın sıfır xəstəsini virusa yoluxmaqdan xilas etməyə çalışsanız, nəticədə özünüz virusa yoluxa bilərsiniz və sıfır xəstə siz olarsınız. Yaxud başqa bir şəxs xəstələnər. Nə edirsinizsə edin, hadisələr sizin ətrafınızda yenidən tənzimlənəcək və paradoks yaranmasının qarşısını alacaq.

Bu araşdırma, gələcəkdə vaxt səyahətini mümkün edən texnologiyalar hazırlayanların dünyanı məhv etmə qorxusu olmadan təcrübələr aparmasına imkan verə bilər. Ən azından, bu, riyazi olaraq paradoksların qarşısını almağın mümkün olduğunu göstərir.