Vikinqlərin “Budda Vedrəsi” sirri: Tarixi dəyişən kəşf nədir?

Norveçdə Sirli “Budda Vedrəsi” Tapıldı

Norveçin Senya adasında yerləşən Osberq kurqanında, vikinqlərə aid dəfn gəmisində tapılan qədim vedrə elm adamlarını heyrətləndirib. Təxminən 834-cü ilə aid olduğu düşünülən bu vedrə, 1100 ildən çox müddət ərzində torpaq altında qalmasına baxmayaraq, yaxşı vəziyyətdə qalmışdır.

Vedrənin Xüsusiyyətləri və Mənşəyi

Vedrə tis ağacından hazırlanıb və bürünc detallar ilə bəzədilib. Vedrənin üzərinə bərkidilmiş oturmuş insan fiquru ilk baxışda Buddanı xatırlatsa da, araşdırmalar bunun kelt sənətinə aid olduğunu göstərir. Oslo Mədəniyyət Tarixi Muzeyindən arxeoloq Hanne Lovise Aanestad bildirib ki, bu fiqur, ehtimal ki, İrlandiya və ya Britaniya adalarındakı kelt monastırlarında hazırlanmışdır.

Vedrənin Tarixi Dəyəri

Araşdırmalara görə, vedrə dəfn olunmadan təxminən yüz il əvvəl hazırlanıb. Bu, onun yüksək dəyərə malik olduğunu göstərir. Orta əsrlərdə kelt monastırları mürəkkəb geometrik naxışlar və simvolik fiqurlarla bəzədilmiş belə əşyalar hazırlayırdılar. Vedrənin funksional olmaması, onun daha çox estetik və mərasim məqsədləri üçün istifadə edildiyini göstərir.

Vikinqlər və Kelt Dünyası

“Budda Vedrəsi”nin Norveçə necə gəldiyi hələ də sual altındadır. Vikinqlər Britaniya adalarına səyahət edərkən ya ticarət, ya da hərbi səfərlər zamanı belə qiymətli əşyaları özləri ilə gətirə bilərdilər. Vedrə ya diplomatik hədiyyə, ya da qənimət kimi vətənə gətirilmiş ola bilər.

Fiqurun Sirli Pozası

Vedrənin üzərindəki fiqurun lotus pozasında oturması xüsusi maraq doğurur. Tədqiqatçılar bu pozanın qədim kelt rituallarını əks etdirə biləcəyini düşünürlər. Roma mənbələrində təsvir olunan qurban fiqurlarının bənzər pozalarda təsvir edildiyi məlumdur. Lakin VIII əsrdə belə rituallar artıq unudulmuşdu, bu isə fiqurun sırf dekorativ məqsədlərlə yaradıldığını göstərir.

Vedrənin Boş Olması

Digər dəfn əşyalarından fərqli olaraq, vedrə boş idi. Tədqiqatçılar bunun səbəbini tis ağacının toksik xüsusiyyətlərində görürlər. Tis ağacı mayelərlə təmasda zəhərli hala gəldiyi üçün vedrə qida və ya su saxlamaq üçün istifadə edilməyib. Ola bilsin ki, bu artefakt yalnız dəfn mərasimləri üçün hazırlanmışdı.

Yeni Muzeydə Əsas Eksponat

“Budda Vedrəsi” 2026-cı ildə açılacaq Norveç Viking Dövrü Muzeyində əsas eksponatlardan biri olacaq. Bu artefakt, yalnız gözəlliyi ilə deyil, həm də heyrətamiz tarixi ilə diqqət çəkir. Onun vasitəsilə həm vikinqlərin, həm də keltlərin mədəniyyətləri arasındakı əlaqələr daha dərindən öyrənilə bilər.