Xərçəng Hüceyrələrinin RNT Redaktə Mexanizmi Araşdırılıb

Moskva Fizika-Texniki İnstitutunun (MFTİ) alimləri, Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti və Şemyakin-Ovçinnikov adına Bioorganik Kimya İnstitutu ilə birgə xərçəng hüceyrələrinin ribonuklein turşusunu (RNT) redaktə etmə proseslərini sistemləşdiriblər. Araşdırmalar göstərir ki, xərçəng hüceyrələri sağ qalmaq üçün genlərinin RNT-sində dəyişikliklər edə bilir.

RNT Redaktəsi: Hüceyrələrin Təbii Mexanizmi

Alimlərin izahına görə, RNT redaktəsi hüceyrələrdə xüsusi fermentlər tərəfindən həyata keçirilən təbii mexanizmdir. Bu prosesdə artıq sintez olunmuş RNT molekullarına dəyişikliklər edilir, genetik məlumatlar tənzimlənir. Belə dəyişikliklər hüceyrələrə genlərin işini daha çevik idarə etməyə və əlavə protein variantları yaratmağa imkan verir. Sağlam hüceyrələr bu mexanizmdən bəzi viruslara qarşı müdafiə üçün istifadə etsə də, xərçəng hüceyrələri bu mexanizmdən terapiyaya qarşı müqavimət yaratmaq üçün istifadə edir.

Yeni Nəsil Genetik Sistemlər Perspektivi

Araşdırma qrupu, klassik Cas9 fermenti əvəzinə, RNT redaktə edə bilən modifikasiya olunmuş versiyaların istifadəsini perspektivli hesab edir. Bu yanaşma genoma toxunmadan, artıq sintez olunmuş molekullardakı "səhvləri" düzəltməyə imkan verəcək. Xüsusilə xərçəng hüceyrələrində bu mexanizm yüzlərlə genin fəaliyyətini pozan RNT redaktə dəyişikliklərini hədəfləməyi mümkün edəcək.

Xərçəng Hüceyrələrinə Xüsusi Terapiya

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, ilkin məlumatlar göstərir ki, RNT redaktə proseslərinin istiqamətləndirilmiş korreksiyası xərçəng hüceyrələrində kanserogenezi basdırmağa kömək edə bilər. Gələcəkdə bu yanaşma hər bir xəstənin xərçəng hüceyrələrinin RNT redaktə profillərinə uyğunlaşdırılmış fərdi terapiyaların yaradılmasına yol aça bilər.