Yaponiyanın Himawari-8 və Himawari-9 hava peyklərinin əsas məqsədi Yer kürəsindəki hava şəraitini və iqlim dəyişikliyini izləmək olsa da, alimlər təsadüfən bu peyklərin Venera planetinə dair mühüm məlumatlar topladığını aşkar ediblər. Bu peyklər artıq on ilə yaxındır ki, Veneranın dinamik atmosferi ilə bağlı dəyərli məlumatlar təqdim edir.

DLR (Alman Aerokosmik Mərkəzi) tədqiqatçısı Qaku Nişiyamanın sözlərinə görə, bu kəşf təsadüfi bir hadisə ilə başladı. "Mənim astronomiya üzrə doktorantura dərəcəsi olan və Yaponiyada sertifikatlı hava proqnozçusu olan bir dostum Himawari-8/9 məlumat bazasında Ay şəkilləri tapdı və mənə baxmağı tövsiyə etdi," deyə Nişiyama bildirib.

Himawari-8 və Himawari-9 peykləri, müvafiq olaraq 2014 və 2016-cı illərdə orbitə buraxılıb. Bu peyklər əsasən Yeri müşahidə etmək üçün nəzərdə tutulsa da, onların görüntü diapazonu kosmosu da əhatə edir. Nişiyama və komandası əvvəlcə Ayın infraqırmızı dalğa uzunluqlarında yaydığı işığı analiz edərək, peyklərin Ayın səth temperatur fərqlərini və fiziki xüsusiyyətlərini təsbit etmək qabiliyyətini yoxladı. Bu iş zamanı tədqiqatçılar Venera, Merkuri, Mars və Yupiter kimi digər Günəş sistemi cisimlərini də məlumatlarda aşkar ediblər.

Veneranı müşahidə etmək üçün tədqiqatçılar peyklərin dəqiq görüntüləmə cədvəlindən və mövqeyindən istifadə ediblər. Peyklərin məlumatları əsasında Veneranın işıq intensivliyindəki incə dəyişikliklər izlənilib. Bu məlumatlar planetin bulud qatlarının temperaturunda illik dəyişiklikləri və "termik gelgitlər" və "Rossby dalğaları" kimi atmosfer hadisələrini üzə çıxarıb.

Nişiyama bildirib ki, termik gelgitlər Günəşin istilik təsiri ilə yaranan qravitasiya dalğalarıdır və bunlar Veneranın atmosferində istilik və momentumun hərəkətini təmin edir. Rossby dalğaları isə Yerdəki okean və atmosferdə müşahidə olunan dalğalara bənzər şəkildə, Coriolis qüvvəsinin enliyə görə dəyişməsi nəticəsində yaranır. Bu dalğaların Veneranın atmosferində necə dəyişdiyini izləmək, onun dinamikasını daha yaxşı anlamağa kömək edir.

Bundan əlavə, Himawari peyklərinin topladığı məlumatlar, Yaponiyanın Akatsuki orbiterindəki LIR kamerası kimi xüsusi cihazların kalibrlənməsi ilə bağlı problemləri də üzə çıxarıb. Nişiyama qeyd edib ki, "Himawari və LIR tərəfindən eyni anda və eyni şərtlərdə çəkilmiş şəkilləri müqayisə edərək, LIR-in Veneranın işıqlanmasını düzgün qiymətləndirə bilmədiyini müəyyən etdik." Bu tapıntılar, Veneranın atmosferi haqqında daha dəqiq məlumat əldə etmək üçün LIR məlumatlarının yenidən kalibrlənməsi üçün əsas təmin edir.

Komanda, Himawari peyklərinin Veneranı uzun müddət ərzində müşahidə etməsinin, Akatsuki və BepiColombo kimi digər missiyaların məlumatlarını tamamlayacağını ümid edir. Nişiyama əlavə edib ki, "Yer müşahidə peykləri adətən o qədər dəqiq kalibrlənir ki, gələcək planetar missiyalarda cihazların kalibrlənməsi üçün istinad məlumatları təqdim edə bilərlər."

Bu tədqiqatın nəticələri keçən ay "Earth, Planets and Space" jurnalında dərc edilib.