Avropanın Enerji İnfrastrukturuna Azərbaycan İmzası

Avropa Elektrik Ötürücü Sistem Operatorları Şəbəkəsi (ENTSO-E) 2026-cı il üçün Onillik Şəbəkə İnkişaf Planının (TYNDP) ilkin siyahısını dərc edib. Siyahıya daxil edilən 178 ötürmə və 49 saxlama layihəsi arasında “Xəzər-Qara dəniz-Avropa Yaşıl Enerji Dəhlizi”nin Faza 1 və Faza 2 layihələri də yer alıb. Bu layihə Azərbaycan, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstanı əhatə edərək, yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsinə yönəlib.

Layihənin Təsdiqi və Növbəti Addımlar

Layihə təşəbbüskarları 2025-ci ilin aprel-may aylarında keçirilən müraciət mərhələsində “Yaşıl Enerji Dəhlizi”ni təqdim ediblər. ENTSO-E layihənin TYNDP 2026 qəbul meyarlarına uyğun olduğunu təsdiqləyib. İkinci müraciət pəncərəsi isə 2025-ci ilin 15 sentyabr – 15 oktyabr tarixləri arasında açıq olub. Bu mərhələdə ideya mərhələsində olan layihələr hədəflənib. Bütün təqdim edilmiş layihələr noyabr ayında inzibati və texniki yoxlamadan keçiriləcək.

2026-cı il ərzində portfelə daxil olan layihələr üzrə xərclər və faydalar təhlili aparılacaq. Bu təhlil layihələrin iqtisadi və texniki üstünlüklərini qiymətləndirmək məqsədi daşıyır. Nəticələr isə 2026-cı ilin sonunda ictimaiyyətə açıqlanacaq.

Strateji Əməkdaşlıq Sazişi

Xatırladaq ki, “Azərbaycan Respublikası, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan Hökumətləri arasında yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında Saziş” 17 dekabr 2022-ci ildə Buxarestdə imzalanıb. Bu saziş çərçivəsində “Yaşıl Enerji Dəhlizi Enerji Şirkəti” (GECO) yaradılıb və indiyə qədər Nazirlər/Rəhbər Komitənin 10 iclası keçirilib.

Layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırması “CESI” şirkəti tərəfindən həyata keçirilir. Bu əsaslandırma layihənin texniki və maliyyə aspektlərini daha da gücləndirəcək.

İnsanlar və Ekoloji Təsir

“Yaşıl Enerji Dəhlizi” layihəsi yalnız texnoloji inkişafı deyil, həm də ekoloji tarazlığı təmin etməyi hədəfləyir. Layihə, bölgədəki enerji ehtiyaclarını daha dayanıqlı və ekoloji cəhətdən təmiz yollarla ödəməklə insanların həyatına müsbət təsir edəcək. Eyni zamanda, bu təşəbbüs Azərbaycanın qlobal enerji bazarındakı nüfuzunu artıracaq.

Bu mühüm addım yaşıl enerjinin gələcəyini formalaşdırmaq və ekoloji tarazlığı təmin etmək üçün böyük əhəmiyyət daşıyır.